знайсці́, знайду́, зно́йдзеш, зно́йдзе; знайшо́ў, -шла́, -ло́; знайдзі́; зно́йдзены; зак.
1. каго-што. Заўважыўшы, узяць; выявіць у выніку пошукаў, назіранняў, роздумаў і пад.
З. грыб.
З. грошы на дарозе.
З. згубленую рэч.
З. выхад з цяжкага становішча.
З. новы спосаб рашэння задачы.
З. апраўданне чаму-н.
2. каго-што. Заспець, убачыць, выявіць дзе-н. ці ў якім-н. стане.
Не з. дома сябра.
З. каго-н. ляжачым хворым.
3. каго-што ў кім-чым. Зазнаць, сустрэць што-н. з боку каго-, чаго-н.
З. ў чым-н. суцяшэнне.
Я не знайшоў у гэтым нічога асаблівага.
З. добрага дарадчыка ў кім-н.
4. каго-што або з дадан. Прыйсці да высновы, палічыць, прызнаць, склаўшы думку пра каго-, што-н.
З., што таварыш праў.
З. неабходным паведаміць аб прыездзе.
Урач знайшоў яго здаровым.
5. прош. знайшо́ў (незак. цяпер. знахо́дзіць) з займ. ва ўскосн. скл. або з прысл. і з інф. Ужыв. пры іранічных адносінах да каго-, чаго-н. (разм.).
Знайшоў чаму радавацца (няма чаму радавацца). Знайшлі з-за чаго сварыцца (няма з-за чаго сварыцца). Знайшоў дурня (выражэнне нязгоды з кім-, чым-н., адмаўлення ад чаго-н.).
◊
Знайсці сабе смерць (магілу) дзе (высок.) — памерці, загінуць дзе-н.
Знайсці сябе — зразумець сваё прызванне, прызначэнне, правільна вызначыць свае інтарэсы, схільнасці.
|| незак. знахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; наз. знахо́джанне, -я, н. (паводле 1 знач.).