заня́ць, займу́, зо́ймеш, зо́йме; займі́; заня́ты; зак.
1. што. Запоўніць сабой якую-н. прастору, прамежак часу.
Кнігі занялі ўсю паліцу.
Гэта работа зойме ў нас дні два.
2. што. Размясціцца дзе-н.; уступіць куды-н., авалодаўшы чым-н.
З. месца ў вагоне.
З. кватэру.
Полк штурмам заняў варожы гарнізон.
З. крэпасць.
3. перан., каго (што). Зацікавіць, цалкам захапіць.
Мяне заняла гэта работа.
4. каго (што). Даць работу, занятак каму-н.
З. на ўроку ўсіх вучняў.
З. гасцей размовамі.
5. што. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі: заняць пасаду.
З. вакансію.
З. месца малодшага навуковага супрацоўніка.
З. кафедру ў інстытуце.
6. каго-што. Захапіць, збіраючы ў адно месца і гонячы куды-н. (пра жывёлу).
З. статак і гнаць дадому.
7. што. Распачаць.
З. шырокі пракос.
◊
Дух заняло (разм.) — стала цяжка дыхаць ад чаго-н. (хвалявання, хуткага руху і пад.).
Мову заняло каму — страціў здольнасць гаварыць.
|| незак. займа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—5 і 7 знач.).
|| наз. заня́цце, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)