вось², часц. указ.
1. Ужыв. для ўказання на ўсё, што знаходзіцца або адбываецца ў непасрэднай блізкасці, непасрэдна перад вачамі або нібы перад вачамі.
Вось і наш аўтобус.
Вось тут прысядзем.
Вось гэтыя рэчы.
2. Ужыв. для ўказання на паслядоўную змену падзей, з’яў і пад., на раптоўнае і нечаканае іх паяўленне.
Усё сціхла, але вось зноў пачуўся нейкі шум.
3. Ужыв. пры выкананні якіх-н. эмоцый у клічных сказах разам з указаннем на прадмет, з’яву.
Ах, вось які ён чалавек!
Вось здарэнне дык здарэнне!
4. У спалучэнні з пытальным займеннікам і прыслоўем надае ім сэнс указання на што-н. у адпаведнасці з іх знач. (з націскам на слове «вось»).
Вось што я вам скажу.
Вось у чым сутнасць.
Вось якая справа.
Вось куды трапіў.
5. Ужыв. для большай выразнасці, звычайна ўзмацняючы, падкрэсліваючы значэнне наступнага слова.
Вось вы мне і патрэбны.
Вось і я пра гэта кажу.
6. Ужыв. замест звязкі пры іменным выказніку.
Добрасумленная і высокапрадукцыйная праца — вось гарантыя нашых поспехаў.
◊
Вось-вось (разм.) —
1) вось іменна, менавіта так;
2) зараз, неўзабаве.
Бацька вось-вось павінен прыйсці.
Вось вам! — атрымай(це) па заслугах.
Вось дык (разм., іран.) — ужыв. для выражэння агульнай ацэнкі чаго-н.
Вось дык гулец!
Вось дык сіла!
Вось...дык (разм.) — афармляе сказ са знач. ацэнкі або вялікай ступені праяўлення чаго-н.
Вось спецыяліст дык спецыяліст!
Вось стараецца дык стараецца!
Вось і — ужыв. пры ўказанні на завяршэнне чаго-н., наступленне чаго-н. жаданага, чаканага.
Вось і прыйшлі.
Вось і мы.
Вось і ўсё (ужыв. пры заканчэнні гаворкі ў знач. больш няма чаго дадаць).
Вось табе і... (разм.) — пачынае гаворку пра тое, што аказалася не такім, як чакалася.
Вось табе і адпачылі!
Вось табе і свята!
Вось табе і на або вось табе і раз або вось табе і маеш (разм.) — вокліч з выпадку чаго-н. нечаканага, выказванне здзіўлення, расчаравання.
Вось так — ужыв. пры выказванні пагарды, знявагі.
Вось яно што! або вось яно як! — выражэнне здзіўлення або ўразумення.
Вось яшчэ! (разм.) — ужыв. пры адмаўленні чаго-н., пры нязгодзе з чым-н. або пры адмоўных адносінах да чаго-н.