жывы прыметнік

  1. Такі, які жыве, валодае жыццём.

    • Жывая істота.
    • Жывая прырода.
    • Жывыя кветкі (не штучныя).
  2. Поўны жыццёвай энергіі, дзейны.

    • Ж. тэмперамент.
    • Ж. розум.
    • Ж. ўдзел у чым-н.
    • Жывыя вочы.
  3. Самы сапраўдны, арыгінальны.

    • Жывая рэчаіснасць.
    • Паказаць у творы жывых людзей.
    • Ж. прыклад гераізму.
  4. Бойкі, поўны руху, ажыўлены.

    • Жывая дарога.
  5. Лёгкі і выразны, яркі.

    • Жывая мова рамана.
    • Ж. паказ падзей.
    • Жывыя ўспаміны.
  6. Які сапраўды існуе, яшчэ не знік.

    • Жывая граматычная форма.
    • Жывая літаратурная мова.
  7. Такі, які захоўваецца ў памяці, не забываецца.

    • Старыя будынкі — жывая гісторыя горада.

    • Жывое срэбра — ртуць.

    • Жывая сіла (спецыяльны тэрмін) — людзі, жывёла (у адрозненне ад механізмаў, тэхнікі).

    • Жывая вага — вага жывой жывёліны (у процьлегласць чыстай вазе мяса).

    • Жывая мова — мова, якой карыстаецца народ.

    • Жывы куток — кабінет прыроды, дзе знаходзяцца жывыя жывёлы, а таксама іх чучалы.

    • Браць (узяць) за жывое (размоўнае) — даймаць (даняць) чым-н., расстройваць, прымушаць (прымусіць) нервавацца.

    • Жывога месца няма (размоўнае) — пра вельмі збітага чалавека.

    • На жывую нітку (размоўнае) — нетрывала, на скорую руку (зрабіць што-н.).

    • Ні адной жывой душы (размоўнае 4) — нікога, ні аднаго чалавека.

    • Жывое слова —

      1. вусная мова ў адрозненне ад пісьмовай;
      2. яркая мова, цікавае слова, якое хвалюе слухача.
    • Жывая крышка — пра тое, што існуе ў сваім першапачатковым, натуральным стане.

    • Зачапіць за жывое — усхваляваць, закрануўшы што-н. важнае для каго-н.

    • Жывая рана —

      1. рана, якая яшчэ не зажыла;
      2. пераноснае значэнне вострае, нядаўняе гора, пакута.
    • Жывая капейка — пра ўсё, што дае прыбытак, даход.

    • Ні жывы, ні мёртвы хто (размоўнае) — у стане вялікага страху.

    • Жывы труп — пра вельмі слабага, худога, блізкага да смерці чалавека.

    • Жывая чарга — чарга, якая патрабуе абавязковай прысутнасці ўсіх, хто яе заняў.

|| назоўнік: жывасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)