жыццё назоўнік | ніякі род

  1. Сукупнасць з’яў, якія адбываюцца ў арганізмах, асобая форма існавання і руху матэрыі, якая ўзнікла на пэўным этапе яе развіцця.

    • Узнікненне жыцця на Зямлі.
    • Ж. раслін.
    • Законы жыцця.
  2. Фізіялагічнае існаванне чалавека, раслін, усяго жывога.

    • Чалавек нараджаецца для жыцця (прыказка).
    • Даць каму-н. ж. (нарадзіць каго-н.; высокае).
    • Дараваць ж. (памілаваць).
    • Кончыць ж. (памерці).
    • Паміж жыццём і смерцю (знаходзіцца ў вельмі небяспечным стане).
    • Пытанне жыцця або смерці (пра што-н. вельмі важнае, рашаючае).
    • Не на ж., а на смерць (змагацца, біцца і пад. — не шкадуючы жыцця).
    • Аддаць ж. за каго-, што-н. (памерці, ахвяраваць сабой).
    • Паплаціцца жыццём (загінуць).
  3. Час такога існавання ад яго ўзнікнення да канца, а таксама ў які-н. яго перыяд.

    • Кароткае ж.
    • Духоўнае ж.
    • Пад канец жыцця.
    • Ж. пражыць — не поле перайсці (прыказка).
  4. Дзейнасць грамадства і чалавека ў розных праявах.

    • Грамадскае ж.
    • Вясковае ж.
    • Духоўнае ж.
  5. Навакольная рэчаіснасць.

    • Сувязь навукі з жыццём.
    • Правесці прапанову ў ж.
  6. Ажыўленне, праяўленне дзейнасці, энергіі.

    • На вуліцы чулася ж.

Фразеалагізмы:

  • Не ад добрага жыцця — з гора, з бяды, не па сваей ахвоце.
  • Пуцёўка ў жыццё — веды, навыкі і пад., якія даюць магчымасць займацца працоўнай дзейнасцю.

|| прыметнік: жыццёвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)