Verbum

жыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Быць жывым, існаваць, знаходзіцца ў працэсе жыцця.

   • Доўга ж.
   • Расліны не могуць ж. у цемнаце.
   • Ж. душа ў душу.
   • Ж. як кот з сабакам (не мірыцца).
   • Хто для людзей жыве, той не старэе (з народнай творчасці).

2. пераноснае значэнне, чым і без дапаўнення. Быць ажыўленым, абуджаным чым-н., поўным руху.

   • Дорога дзень і ноч жыла.

3. Пра думкі, пачуцці: быць.

   • У народзе жыве ўпэўненасць у перамозе справядлівасці.

4. Знаходзіцца, пражываць дзе-н., сярод каго-н.

   • Ж. у Мінску.

5. чым, з чаго і на чым. Падтрымліваць сваё існаванне чым-н., знаходзіцца ў тых або іншых умовах.

   • Ж. сваёй працай.
   • Ж. з агарода.

6. пераноснае значэнне, кім-чым. Быць захопленым, занятым кім-, чым-н.

   • Ж. надзеяй.
   • Ж. тэатрам.
   • Ж. дзецьмі.

7. кім і з прыслоўе Весці які-н. спосаб жыцця.

   • Ж. богата.
   • Ж. весела.
   • Ж. бабылём.

8. Быць у якіх-н. адносінах з кім-н.

   • Ж. дружна з суседзямі.

9. Знаходзіцца ў інтымных адносінах з кім-н. (размоўнае).

   • Ж. з чужой жонкай.
   • Няхай жыве! — пажаданне поспеху, росквіту.
   • (Сам) бог жыве (размоўнае) — пра добрый ўмовы жыцця, працы.
   • Загадаў доўга жыць — памёр.
   • Жыць з мазаля (размоўнае) — жыць сваёй працай.
   • Жыць чужым розумам — прытрымлівацца чужой думкі, не маючы сваёй.
   • Жыць як набяжыць (прымаўка, размоўнае) — жыць так, як абставіны дыктуюць.
   • У горы жыць ды з перцам есці (прымаўка, іранічны сэнс) — пра жыццё не па кішэні.