Verbum

узняцца, ✂; зак.

1. Перамясціцца ўверх ці прыняць больш высокае становішча.

   • У. на гару.
   • У. на сцэну.
   • Рукі ўзняліся.
   • У. па службовай лесвіцы (перан. дасягнуць больш высокага грамадскага становішча).

2. Узвысіцца над кім-, чым-н.

   • Скалы ўзняліся над вадой.
   • У. над групавымі спрэчкамі (перан. стаць вышэй каго-н.).

3. З’явіцца над гарызонтам (пра месяц, воблакі і пац.); распаўсюдзіцца над чым-н. (пра туман, дым і пад.).

   • Узняўся месяц.
   • Над катлом узнялася пара.

4. Тое, што і падняцца (у 2 знач.).

   • У. з ложка.

5. Узляцець, падняцца ў паветра.

   • Качкі ўзняліся ў паветра.
   • Самалёт узняўся ў неба.

6. перан., на што. Пачаць актыўныя дзеянні.

   • Народ узняўся на барацьбу з ворагам.

7. Узнікнуць, качаць праяўляцца ў дзеянні.

   • Узнялася паніка.
   • Узняўся пратэст.
   • Узняўся вецер.

8. Павялічыцца ў росце; вырасці, стаць дарослым; уздуцца, успучыцца.

   • Узняліся травы.
   • Узняліся дзеці, найшлі на свой хлеб.
   • Узнялася шчака.

9. перан. Стаць больш высокім, павялічыцца; дасягнуць вышэйшага ўзроўню развіцця.

   • Узняліся цэны.
   • Узнялася тэмпература.
   • Узняўся настрой (стаў больш бадзёрым, палепшыўся).

10. Наладзіцца, палепшыцца, развіцца.

    • Узнялася гаспадарка.

11. перан. Раззлавацца, страціць раўнавагу.

    • — Што вы робіце! — узняўся на дзяцей бацька.

|| незак. узнімацца, ✂ і уздымацца, ✂.

|| наз. уздым, ✂.