узняць, ; зак.

  1. Нагнуўшыся, узяць (з зямлі, падлогі і пад.).

    • У. лыжку.
  2. Падняць, аддзяліць ад зямлі, маючы дастаткова сілы, каб утрымаць (навісу).

    • У. бервяно.
  3. Падняць уверх, надаць чаму-н. вышэйшае становішча.

    • У. рукі.
    • У. бровы.
    • У. галаву (таксама перан. стаць бадзёрым, смелым).
    • У. сцяг.
    • У. заслону сцэны.
  4. Прымусіць устаць, скрануцца з месца з якой-н. мэтай.

    • У. полк у атаку.
    • У. з ложка каго-н. (разбудзіць).
    • У. мядзведзя з бярлогі (успудзіць, выгнаць).
  5. Падняць уверх (пыл, снег і пад.).

    • Машына ўзняла на дарозе пыл.
  6. перан., каго (што) на што. Натхняючы, схіліць да актыўных дзеянняў.

    • У. народ на барацьбу.
  7. Зрабіць вышэйшым.

    • У. узровень вады.
    • У. чый-н. аўтарытэт (перан. зрабіць больш значным у чыіх-н. вачах).
  8. перан. Павялічыць, павысіць.

    • У. прадукцыйнасць працы.
    • У. цэны.
  9. перан. Зрабіць больш актыўным, прыўзнятым, палепшыць.

    • У. настрой.
  10. Наладзіць, палепшыць, развіць.

    • У. гаспадарку.
    • У. эканоміку.
  11. Зрабіць, пачаць дзеянне, названае назоўнікам.

    • У. плач (расплакацца).
    • У. шум.
    • У. трывогу.
    • У. пытанне.
  12. Тое, што і узараць (спец.).

    • У. цаліну.
  13. перан. Узлаваць, вывесці з сябе.

    • Сказанае чалавека ўзняло.

|| незак. узнімаць, і уздымаць, .

|| наз. узняцце, , уздым, , узніманне, і уздыманне, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)