так прыслоўе
-
прыслоўе: Такім чынам, а не інакш.
- Т. трэба рабіць.
- Ці т. я сказаў?
-
прыслоўе: У такім стане, выглядзе і пад.
- Мяса трэба есці з хлебам, а не т.
- Мужчына нёс чамадан, а жанчына ішла т.
-
прыслоўе: У такой ступені, да такой ступені, настолькі.
- Гэта было т. даўно, што ніхто не помніць.
- Стала т. цёмна, як ноччу.
-
прыслоўе: Без асаблівай прычыны, патрэбы або без пэўнай мэты, без сур’ёзнага намеру.
- Ён прыйшоў не памагаць, а т. паглядзець.
-
прыслоўе: Правільна, дакладна, сапраўды.
- Сумленны ён чалавек, гэта т.
-
часціца: Ужыв. ў рэпліках пры адказе для выражэння сцвярджэння, згоды.
- Верш вывучыў? — Т.
- Ты любіш маляваць, любіш многа чытаць. Т.? — Т.
-
часціца: Ужыв. ў рэпліцы-адказе з агульным значэннем неакрэсленасці.
- Як жывеш? — Ды т.
-
часціца: ўказальная. Выкарыстоўваецца ў пачатку сказа для канкрэтызацыі пацвярджэння раней выказанай думкі.
- Т., цяжка табе будзе пакуль прывыкнеш.
-
часціца: ўзмацняльная. Выкарыстоўваецца для падкрэслівання большай выразнасці таго слова, пры якім яно стаіць.
- А я т. думаю, што ўсё гэта забудзецца.
-
часціца: абмежавальная. Ужыв. для ўказання на прыблізную колькасць, меру чаго-н., час і пад.
- Прайшлі т. кіламетраў пяць.
- Гадоў т. праз дзесяць і не пазнаеш яго, як сустрэнеш.
-
часціца: У спалучэнні з «і» указвае на характар дзеяння.
- Яблык апетытны, т. і хочацца ўкусіць.
-
злучнік: У спалучэнні са злучнікам «як» выкарыстоўваецца для злучэння аднародных членаў сказа і сказаў з параўнальна-супастаўляльным адценнем.
- Як дзеці, т. і дарослыя любяць сваю родную мову.
Фразеалагізмы:
- За так (размоўнае) — бясплатна, дарма.
- І так далей — ужыв. ў канцы пералічэння чаго-н. і ўказвае, што пералічэнне можа прадаўжацца.
- Не так каб (размоўнае) — не вельмі.
- Не так каб цёпла было, але і не холадна.
- Не так сабе — з нейкай мэтай, з пэўным намерам.
- Так і так (размоўнае) — ужыв. замест пераказу, паўтарэння ўжо вядомага, пра што ўжо расказвалася.
- Так сабе (размоўнае) — для абазначэння невысокай, пасрэднай ацэнкі каго-, чаго-н.
- Цікавая кніжка? — Так сабе.
- Так ці інакш (іначай) — ва ўсякім выпадку, як бы не склаліся абставіны.
- Так ці інакш, я заўтра буду ў вас.
- Хоць бы і так (размоўнае) — няма нічога асаблівага, дрэннага ў чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)