стаць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Устаць, прыняць вертыкальнае становішча.

    • Памагчы с. на ногі.
    • Валасы сталі дуба.
    • Ні с., ні сесці (няма дзе павярнуцца).
  2. Перастаць працаваць, спыніць рух.

    • Гадзіннік стаў.
    • Рака стала (замерзла).
  3. Ступіўшы на якое-н. месца, спыніцца на ім стоячы.

    • Стань ля акна.
  4. Узяцца за якую-н. работу, дзейнасць (у адпаведнасці са значэннем наступнага назоўніка).

    • С. на абарону інтарэсаў моладзі.
    • С. на чале брыгады.
    • С. за варштат.
  5. З’явіцца, падняцца над зямлёй, гарызонтам.

    • Сонца стала над галавой.
  6. Часова размясціцца дзе-н. (на стаянку, пастой, адпачынак).

    • С. на пастой.
    • С. на папас.
  7. Размясціцца на якім-н. месцы (пра прадметы).

    • Сервант у гэтым куце не стане.
  8. Узнікнуць, паявіцца.

    • Праз год-другі тут стане новы пасёлак.
  9. Здарыцца, зрабіцца.

    • Каб чаго дрэннага дома не стала.
  10. Заступіцца за каго-н.

    • За брата трэба с. гарой.
  11. Перастаць існаваць, памерці.

    • Ужо год як цёткі не стала.
    • Не стала паднявольнай працы (знікла).
  12. Ужыв. як дапаможны дзеяслоў у саставе выказніка ў знач. зрабіцца, ператварыцца.

    • Ён стаў журналістам.
    • На дварэ стала цёпла.
  13. Выкарыстоўваецца ў саставе дзеяслоўнага выказніка ў сэнсе пачаць.

    • С. касіць.
    • С. чытаць лекцыі.
    • Стаць на дыбкі (размоўнае) — рэзка запярэчыць.

|| незакончанае трыванне: станавіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)