раз1 назоўнік | мужчынскі род
-
Абазначэнне аднакратнага дзеяння (пры падліку, указанні на колькасць).
- Не р. (неаднакратна).
- Сем разоў адмерай, адзін р. адрэж (прыказка).
-
З’ява, выпадак у шэрагу аднародных дзеянняў, праяўленняў чаго-н.
- У мінулы р.
- Адным разам (аднойчы).
- Р. за разам (паўтараючыся).
- Р. на р. не прыходзіцца (не заўсёды бывае аднолькава).
-
нескланяльнае: Адзін (пры падпіку).
- Р., два, тры.
- Р.-два і гатова (вельмі хутка; размоўнае жартаўлівае).
- Аднаго разу — аднойчы.
- Ва ўсякім разе — пры любых абставінах.
- Другім разам (размоўнае) — калі-небудзь, не цяпер.
- Другі раз (іншы раз) — часам, у некаторых выпадках.
- За раз — у адзін прыём.
- Не раз (і не два) — многа разоў.
- Ні ў якім разе — ні пры якіх умовах, ніколі.
- Па той раз — з таго часу.
- Раз за разам — зноў і зноў, бесперапынна.
- Раз (і) назаўсёды — канчаткова, беспаваротна.
- Ў самы раз (самы раз) (размоўнае) — якраз, у пару.
- У такім разе — у такім выпадку.
|| памяншальная форма: разок і разік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)