памяць1,
-
Здольнасць захоўваць і аднаўляць у свядомасці ранейшыя ўражанні, вопыт, а таксама сам запас уражанняў, якія захоўваюцца ў свядомасці.
- Добрая п.
- Урэзацца ў п.
- Вылецець з памяці (забыцца).
- Гаварыць на п. або па памяці (не гледзячы ў тэкст).
- Выкінуць з памяці (забыць).
- Дацца ў п. (запомніцца).
- Падарыць што
-н. каму-н. на п. (каб помніў). - Не ў п. (пра тое, што не помніцца).
- На памяці чыёй або пры памяці чыёй ці за чыю п. (у перыяд жыцця каго
-н. , калі ён сам быў сведкам чаго-н. ). - Дайсці да памяці (апрытомнець).
- Прыйсці на п. (успомніцца).
- Кароткая п. у каго
-н. (хутка забывае; звычайна пра таго, хто не хоча помніць, успамінаць што-н. ). - Курыная п. (вельмі дрэнная;
разм. жарт. ). - П. машыны (
перан. пра запамінальнае ўстройства вылічальнай машыны).
-
Успамін пра каго-, што
-н. - Ён пакінуў у нас добрую п. пра сябе.
- Захоўваць п. пра якую
-н. падзею.
-
Тое, што звязана з памёршым (успаміны пра яго, пачуцці да яго
і пад. ).- Прысвяціць манаграфію памяці свайго настаўніка.
- Ушанаваць п. нябожчыка ўставаннем.
- Вечная п. каму
-н. (пажаданне, каб доўга, вечна помнілі каго-н. памёршага).
Без памяці —
- 1) без прытомнасці.
- Хворы быў без памяці;
- 2) вельмі моцна (
разм. ).- Бегчы без памяці;
- 3) ад каго-чаго. У захапленні (
разм. ).- Ён без памяці ад дзяўчыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)