Verbum

язык назоўнік | мужчынскі род

1. Рухомы мышачны орган у ротавай поласці, які з’яўляецца органам смаку, а ў чалавека ўдзельнічае таксама ва ўтварэнні гукаў мовы.

   • Паказаць я.

   • Малако ў каровы на языку (прыказка).

   • Заліўны я. (страва).

   • Востры на я. (умее гаварыць трапна, з’едліва).

   • Доўгі я. у каго-н. (пераноснае значэнне: пра балбатлівага чалавека; размоўнае неадабральнае).

   • Злы я. у каго-н. (пераноснае значэнне: хто-н. злосна, з насмешкай гаворыць пра каго-, што-н.; размоўнае).

   • Злыя языкі (пераноснае значэнне: пра ахвотнікаў да плётак, нагавораў).

   • Мянціць (малоць) языком (пераноснае значэнне: займацца пустой балбатнёй; размоўнае).

   • Прыкусіць я. (пераноснае значэнне: спахапіўшыся, раптоўна замаўчаць, устрымацца ад выказвання; размоўнае).

   • Прытрымаць я. (пераноснае значэнне: памаўчаць; размоўнае).

   • Пытанне было на языку ў каго-н. (хто-н. гатоў быў задаць пытанне).

   • Развязаць я. (загаварыць, разгаварыцца пасля маўчання; размоўнае).

     • Віно развязала я. каму-н. (прымусіла разгаварыцца; размоўнае).

   • Распусціць я. (пачаць гаварыць лішняе; размоўнае неадабральнае).

   • Сарвалася з языка што-н. у каго-н. (сказаў міжвольна, не падумаўшы; размоўнае).

   • Трымаць я. за зубамі (пераноснае значэнне: маўчаць, калі гэта патрэбна).

   • Цягнуць за я. каго-н. (пераноснае значэнне: прымушаць гаварыць, выказвацца; размоўнае).

   • Я. без касцей у каго-н. (пераноснае значэнне: пра каго-н., хто любіць многа гаварыць, гаворыць лішняе, пустое; размоўнае).

   • Я. добра падвешаны ў каго-н. (мастак добра гаварыць; размоўнае).

   • Я. не паварочваецца сказаць (не хопіць рашучасці сказаць; размоўнае).

   • Я. праглынеш (пераноснае значэнне: пра што-н. надта смачнае; размоўнае).

   • Я. свярбіць у каго-н. (пераноснае значэнне: цяжка прамаўчаць, хочацца сказаць; размоўнае).

2. пераноснае значэнне: Палонны, ад якога можна атрымаць патрэбныя звесткі (размоўнае).

3. У звоне: металічны стрыжань, які ўтварае гук ударамі аб сценкі.

4. пераноснае значэнне: Пра што-н. выцягнутае, па форме падобнае на язык.

   • Языкі полымя.
   • Языкі сумётаў.

|| памяншальная форма: язычок.

|| прыметнік: языковы і язычны.

• Языковая мышца.
• Язычныя нервы.