дзень, , м.

  1. Частка сутак ад усходу да захаду сонца, ад раніцы да вечара.

    • Ясны д.
    • Дасць бог д., дасць і спажытак (прыказка).
    • І дзень і ноч (увесь час).
  2. Тое, што і суткі.

    • Водпуск на 5 дзён.
  3. Прамежак часу ў межах сутак, заняты чым-н.

    • Працоўны д.
    • Светлавы д. (частка сутак, на працягу якой свеціць Сонца).
  4. чаго. Лік месяца, дата, прысвечаная якой-н. падзеі.

    • Дзень Перамогі (9 Мая — Свята Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне.)
    • Д. нараджэння.
  5. мн. Пара, перыяд.

    • Дні юнацтва.

  • Палярны дзень — за Палярным кругам: частка года, калі сонца не заходзіць за гарызонт.

  • Посны дзень — дзень, у які згодна з царкоўным звычаям нельга есці скаромнае.

  • Разгрузачны дзень — дзень з аблегчанай дыетай, асабліва для асоб, схільных да паўнаты.

  • Санітарны дзень — дзень, які прызначаецца для навядзення санітарыі.

  • Рабочы (працоўны) дзень — пэўны перыяд часу, адведзены для работы, службы.

  • Добры дзень! — прывітальны зварот днём пры сустрэчы са знаёмымі.

  • Гэтымі днямі; на гэтых днях — некалькі дзён таму назад або праз некалькі наступных дзён.

  • Дзень у дзень; дзень пры дні — штодзень, кожны дзень.

  • Лічаныя дні — мала часу, нядоўга.

  • З дня на дзень — у адзін з бліжэйшых дзён.

    • Чакаем іх з дня на дзень.

  • Наводзіць цень на ясны дзень — наўмысна ўносіць няяснасць у якую-н. справу; блытаць каго-н.

  • Учарашні дзень — былое, мінулае.

  • Чуць дзень — вельмі рана, на світанні.

  • Чорны дзень — цяжкая, змрочная часіна.

|| памянш.-ласк. дзянёк, .

|| прым. дзённы, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)