далёкі, .

  1. Які знаходзіцца, адбываецца на вялікай адлегласці або які мае вялікую працягласць.

    • Далёкая планета.
    • Д. стрэл.
    • Далёкая дарога.
    • На далёкіх подступах (таксама перан.).
    • Далёкая старонка без ветру сушыць (прыказка).
    • Далёка (прысл.) пайсці (таксама перан. дабіцца поспехаў у жыцці).
    • Далёка (прысл.) зайсці (таксама перан. выйсці за межы дапушчальнага).
    • Далёка (прысл.) завесці (таксама перан. мець сур’ёзныя вынікі).
    • Далей у лес — больш дроў (прыказка пра памылкі, блытаніну, якія ўзрастаюць па ходу справы).

  2. Аддзелены вялікім прамежкам часу.

    • Далёкае мінулае.
    • Беларуская казка далёкіх стагоддзяў.
    • Да зімы яшчэ далёка (у знач. вык.).
  3. Які не мае блізкіх кроўных сувязей.

    • Д. родзіч.
  4. перан. Абыякавы да ўсяго, які мае мала агульнага з кім-, чым-н.

    • Мы з ім далёкія людзі.
    • Д. ад навукі чалавек.
  5. Які не мае намеру рабіць што-н., думаць пра што-н.

    • Я д. ад думкі абражаць вас.
  6. толькі з адмоўем. Разумны, кемлівы (разм.).

    • Дзяўчына не надта далёкая.

  • Далёка да каго-чаго, каму-чаму — многа нестае (у параўнанні з кім-, чым-н.).

  • Гэта выдатны спецыяліст, іншым далёка да яго.

Далёка за —

  1. праз многа часу пасля чаго-н.

    • Народа скончылася далёка за поўнач;
  2. на многа больш чым.

    • Яму далёка за пяцьдзесят.

  • Далёка не (разм.) — зусім не.

  • Ён далёка не стары яшчэ.

  • Далёка хадзіць не трэба за чым (разм.) — лёгка прывесці прыклад, доказ для пацвярджэння чаго-н.

  • За прыкладамі далёка хадзіць не трэба.

  • Далёка не заедзеш чым або на чым (разм.) — многага не даб’ешся, не будзе толку.

  • На хлусні далёка не заедзеш.

|| наз. далёкасць, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)