хлеб назоўнік | мужчынскі род

  1. Прадукт харчавання, які выпякаецца з мукі.

    • Чорны х.
    • Сітны х.
    • Пшанічны х.
  2. Зерне, якое мелецца на муку.

    • Нарыхтоўка хлеба.
    • Уборка хлеба.
    • Х. — усяму галава (прыказка).
  3. Зерневыя расліны (жыта, пшаніца і пад.) на корані.

    • Добра ўрадзіў хлеб.
    • Хлябы ў рост чалавека.
  4. Сродкі для існавання, заробак.

    • Цяжкай працай здабываць свой х.
    • Адабраць чужы х.
  5. іншыя значэнні:

    • Аб адным хлебе (размоўнае) — без дадатковай стравы.
    • Без хлеба сядзець (размоўнае) — быць незабяспечаным сродкамі існавання.
    • Зайцаў хлеб (размоўнае жартаўлівае) — рэшткі яды, прывезеныя з поля, з лесу дзецям.
    • І то хлеб (размоўнае) — і гэта добра.
    • Лёгкі хлеб (размоўнае) — пра лёгкую, бестурботную працу.
    • Надзённы хлеб — тое, што патрэбна для жыцця.
    • Жыць на ласкавым хлебе (размоўнае) — жыць на ўтрыманні, з чыёй-н. ласкі.
    • Не вялікі хлеб (размоўнае) — 1) не вельмі добра; 2) невысокая аплата працы, не зусім забяспечаныя ўмовы жыцця.
    • Пасадзіць на хлеб і ваду (размоўнае) — пакараць голадам, абмежаваць у ядзе каго-н.
    • Хлеб ды соль (размоўнае) — прыемнага, добрага апетыту (пажаданне таму, каго засталі за ядой).
    • Цяжкі хлеб (размоўнае) — праца, якая патрабуе вялікіх намаганняў, цяжкая фізічная праца.

|| памяншальна-ласкальная форма: хлябок.

|| прыметнік: хлебны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)