Verbum

браць, ✂; незак.

1. Захопліваць рукой (або чым-н. іншым), прымаць у рукі.

   • Б. хлеб са стала.
   • Б. мяшок на плечы.
   • Рыба сёння добра бярэ (перан. клюе).

2. Авалодваць кім-, чым-н. і дамагацца ў барацьбе.

   • Б. у палон.
   • Б. штурмам крэпасць.

3. Прымаць (з якой-н. мэтай, на пэўных умовах).

   • Б. на зборы.
   • Б. на работу.

4. Атрымліваць у сваю ўласнасць, у сваё карыстанне.

   • Б. таксі.
   • Б. усё ад жыцця.

5. чым. Перамагаць у схватцы; перамагаць з дапамогай чаго-н.

   • Б. хітрасцю. б.
   • Пераадольваць.
   • Б. бар’ер.

6. Спаганяць што-н.

   • Б. штраф.

7. Спраўна дзейнічаць (пра рэжучыя прадметы, зброю і пад.).

   • Брытва добра бярэ.
   • Ружжо далёка бярэ.

8. што і чаго. Выкарыстоўваць, займаць, выдаткоўваць.

   • Машына бярэ многа бензіну.

9. Трымацца пэўнага кірунку; накіроўвацца.

   • Б. прама.

10. Дамаўляцца аб выкарыстанні чаго-н. і аказваць падтрымку каму-н.

    • Б. пад абарону.
    • Б. адпачынак.

11. Купляць.

    • Б. білет.

12. Есці, піць (часцей з адмоўем). Нічога ў рот не б.

◊

• Каплі ў рот не бярэ (разм.) — зусім не п’е спіртнога.

• Браць з бою(-ем) — дамагацца чаго-н. энергічнымі дзеяннямі.

• Браць горлам (разм. неадабр.) — дамагацца чаго-н. крыкам.

• Браць за горла (жабры) (разм. неадабр.) — сілай прымушаць да чаго-н.

• Браць да сэрца (разм.) — востра ўспрымаць і перажываць за што-н.

• Браць голымі рукамі (з адмоўем «не») (разм.) — авалодваць кім-, чым-н. без асаблівых цяжкасцей.

• Браць на пуп (разм.) — перанапружвацца фізічна.

• Браць на цыгундар (разм.) — прыцягваць да адказнасці.

• Браць пад казырок (разм.) — аддаваць чэсць, прыкладаючы правую руку да галаўнога ўбора.

• Браць ногі на плечы (у рукі) (разм. жарт.) — уцякаць што ёсць сілы.

• Чорт яго (яе) не бярэ (разм.) — нічога не здараецца.

|| зак. узяць, ✂.

|| наз. узяцце, ✂.