Verbum

агонь назоўнік | мужчынскі род

1. Гаручыя святлівыя газы высокай тэмпературы; полымя.

   • Згарэць у агні.
   • Баяцца як агню (вельмі баяцца).
   • Днём з агнём не знойдзеш (нідзе не знойдзеш; размоўнае).
   • З агню ды ў полымя (з адной непрыемнаці ў другую, яшчэ большую; размоўнае).
   • Паміж двух агнёў (пра небяспеку з двух бакоў).
   • Прайсці (праз) а., ваду і медныя трубы (шмат зведаць у жыцці; з поспехам пераадолець цяжкасці).
   • У а. і ў ваду пойдзе за каго-н. (гатовы на ўсё дзеля каго-н.).
   • Хлопец —а.! (пераноснае значэнне: жвавы, гарачы чалавек).
   • Антонаў а. (гангрэна, заражэнне крыві; устарэлае).
   • Гарэць (пячы) агнём (вельмі моцна балець).
   • Увесь у агні (у гарачцы).
   • Не жартуй (не гуляй) з агнём (не рабі таго, што можа пацягнуць за сабой непрыемныя вынікі).
   • Агнём і мячом (з бязлітаснай жорсткасцю).
   • Як агню ўхапіўшы (вельмі хутка).

2. Святло ад асвятляльных прыбораў.

   • Запаліць а.
   • Агні горада.

3. Стральба (ружэйная, артылерыйская).

   • Адкрыць а.
   • Шквальны а.
   • Агонь! (каманда страляць).

|| памяншальная форма: агеньчык і аганёк.

• Гарыць а.
• На а. зайсці да каго-н. (зайсці выпадкова, мімаходам, убачыўшы ў вокнах святло).
• Працаваць з аганьком (з запалам, з захапленнем, праяўляючы ініцыятыву, выдумку).

|| прыметнік: агнявы, агнёвы, агністы і вогненны.

• Агнявая сушка (на агні).
• Агнявы пункт (артылерыйскі, кулямётны).
• Агнявыя сродкі (снарады).
• Агнёвыя прамяні сонца.
• Агністая чырвань на ўсходзе.
• Вогненныя языкі (пра полымя).