прэ́ч
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| прэ́ч |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прэч, прысл.
Убок, далей ад якога-н. месца, далоў.
Пайшоў п. адгэтуль!
◊
Рукі прэч! (у знач. выкл.) — патрабаванне не ўмешвацца не ў сваю справу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ана́фема, -ы, ж.
Пракляцце, адлучэнне ад царквы; часам ужыв. як лаянка.
Абвяшчаць анафему.
Прэч адсюль, а.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дало́ў, прысл. (разм.).
1. На зямлю, на падлогу.
Камень з воза паляцеў д.
2. Прэч, вон.
Д. штурмаўшчыну!
Шапкі д.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
набо́к, прысл.
1. На адзін бок, набакір.
Валасы зачасаны н.
2. у знач. выкл. Прэч з дарогі. «Набок!» — крычаў шафёр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
доло́й нареч., разг. дало́ў, прэч;
доло́й негра́мотность прэч непісьме́ннасць;
ша́пки доло́й! ша́пкі дало́ў!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вон, прысл. і часц.
1. прысл. Прэч, на двор.
Выгнаць з хаты вон.
2. часц. Рашучае патрабаванне выбірацца адкуль-н., выходзіць.
Вон адсюль!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэч, прысл.
1. У напрамку аддалення ад каго‑, чаго‑н., убок ад каго‑, чаго‑н. Да Міколкі падскочыў спешаны коннік, сівы нямецкі вахмістр. Ён выстраліў некалькі разоў у Міколку і потым.. падаўся прэч. Лынькоў. [Каця] павярнулася і, сагнуўшыся, памалу пайшла прэч. Андрэй кінуўся за ёю. Чарнышэвіч. Алесь адламаў пашчапаныя дошкі, адкінуў прэч. Ваданосаў. // у знач. вык. Як патрабаванне адысці, пайсці, адсунуцца і г. д. (пры прапушчаным дзеяслове). [Бацька:] — Прэч дадому, блазнюк! Яшчэ цябе тут не хапала. Бажко. — Ану, прэч ад машыны! — сказаў ён [шафёр], штурхнуўшы Хаму Хаміча, і палез у кабіну. Корбан.
2. у знач. вык. Як патрабаванне або нежаданне пазбавіцца ад каго‑, чаго‑н. Як гром, пранёсся кліч: — Таварышы, прэч цара! — Далоў вайну, — Далоў людское гора! А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прочь
1. нареч. (в сторону) прэч;
он бы́стро пошёл прочь от меня́ ён шпа́рка пайшо́ў прэч ад мяне́;
2. межд. прэч; (вон) вон; (долой) дало́ў;
прочь с доро́ги! прэч з даро́гі!;
прочь отсю́да! прэч (вон) адгэ́туль!, прэч (дало́ў) з маі́х вачэ́й!;
ру́ки прочь! ру́кі прэч!;
◊
не прочь в знач. сказ. не су́праць, не ад таго́, каб…;
он не прочь отдохну́ть ён не су́праць (не ад таго́, каб) адпачы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шты́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.; каго.
Разм. Гнаць, выганяць прэч каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)