дуда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Музы́ка, які іграе на дудзе.

Пайшлі дудары і песню павялі.

Д. дудару дарэмна іграе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дуда́р, а, м.

Музыкант, які іграе на дудзе. Плыве музыка да хмар, Грае хораша дудар. Шушкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бака́л, а, м.

Пасудзіна, звычайна для шыпучых він, у выглядзе вялікай чаркі. Вяселле кіпіць і бакалы звіняць, бакалы цвітуць, як лілеі... Дудар.

[Фр. bocal.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэпе́ша, ‑ы, ж.

1. Спешнае данясенне (дыпламатычнае, ваеннае і пад.). Паслаць кур’ера з дэпешай. □ А ў Токіо пойдзе дэпеша з тэкстам зашыфраваным. Дудар.

2. Уст. Тэлеграма.

[Фр. dépêche.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фе́нікс, а, м.

1. Міфалагічная казачная птушка, якая валодала здольнасцю пры набліжэнні смерці згараць, а потым зноў узнікаць з попелу. // Сімвал вечнага абнаўлення. А юнацтва ізноў, нібы фенікс вясёлкавы адраджалася з попелу і жыло, і цвіло. Дудар.

2. Кніжн. уст. Аб кім‑, чым‑н. выключным, незвычайным.

[Грэч. phoinix.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сейф, а, м.

Незгаральная металічная шафа для захоўвання каштоўных папер, дакументаў і пад. Прышоўшы да сябе, .. [Шэмет] дастаў з сейфа справу Жыбуртовіча, перачытаў аўтабіяграфію. Лобан. Не за белую косць партызаны памерлі ў Дукоры, не за банкаўскі сейф камсамольцы ў Бабруйску ляглі. Дудар.

[Англ. safe — бяспечны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папле́чнік, а, м.

Таварыш па справе, саўдзельнік; саратнік. Паплечнікі па працы. Паплечнікі па барацьбе. □ Тут сёння партызаны — Паплечнікі, сябры Расклалі на палянах Высокія кастры. Панчанка. Дудар быў адным з бліжэйшых сяброў і паплечнікаў Чарота ў высакароднай справе сцвярджэння новай беларускай савецкай літаратуры. Звонак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вар’я́т, а, М ‑р’яце, м.

1. Псіхічна хворы чалавек. Хто цяпер пашкадуе залатаных стрэшак? Хіба толькі вар’ят або вораг які. Дудар.

2. Лаянк. Той, хто дзейнічае безразважна; шалёны; дзівак. [Вольга Сцяпанаўна:] — Ну, дай жа ты дзіцяці казку паслухаць! Добры бацька сам расказаў бы, а ён і паслухаць не дае. Вось вар’ят ужо! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

балаця́нік, а і ‑у, м.

1. ‑у. Разм. Уласцівы балоту пах. Балацянікам цягне, настоем Чарамшынных лістоў, палыну. Хведаровіч.

2. а. Прэснаводны малюск класа бруханогіх, які жыве ў спіральна закручаных ракавінах.

3. а. Міфічная істота, якая быццам жыве на балоце. Там, дзе прэў у дрыгве барадаты алешнік, дзе лясун з балацянікам дружбу вадзіў,.. праз калгаснае поле пабегла дарога. Дудар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вязьмо́, а; мн. вёзьмы, ‑аў; н.

1. Абл. Перавясла. Ці даўно нас вялі васільковыя сцежкі?.. Залатыя снапы, залатое вязьмо, апавітыя сонцам усмешкі. Кляшторны.

2. Уст. Складанае спляценне чаго‑н.; вузел. Маўчыць стары. Праз шум, праз лёскат далёка думкі пацяклі — туды, дзе спіць старая вёска ў вязьме няроўных каляін. Дудар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)