дзя́куй

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, нескланяльны

адз. мн.
Н. дзя́куй дзя́куй
Р. дзя́куй дзя́куй
Д. дзя́куй дзя́куй
В. дзя́куй дзя́куй
Т. дзя́куй дзя́куй
М. дзя́куй дзя́куй

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзя́куй

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, нескланяльны

адз. мн.
Н. дзя́куй дзя́куй
Р. дзя́куй дзя́куй
Д. дзя́куй дзя́куй
В. дзя́куй дзя́куй
Т. дзя́куй дзя́куй
М. дзя́куй дзя́куй

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзя́куй, часц.

1. каму і без дап. Ужыв. як выражэнне падзякі; дзякую.

Д. таварышам, што дапамаглі.

Д. за хлеб-соль.

2. у знач. наз. дзя́куй, нескл., м. і н. Падзяка, удзячнасць.

Вялікі (вялікае) д.

Партызанам — народны д.!

Дзякуй (дзякаваць) богу (разм.) — добра, нядрэнна.

Дзякуй за ласку (разм., іран.) — ужыв. як выражэнне нязгоды з чыёй-н. непрымальнай прапановай.

За дзякуй (разм.) — дарма, бясплатна (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзя́куй

часціца

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзя́куй

выклічнік

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спаси́бо

1. (выражение благодарности) дзя́куй;

2. в знач. сказ. дзя́куй;

спаси́бо това́рищам, что помогли́ дзя́куй тава́рышам, што дапамаглі́;

3. сущ. дзя́куй нескл., м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзя́куй,

1. часціца; каму і без дап.; за што, на чым і са злучн. «што». Ужываецца як выражэнне падзякі; дзякую. Дзякуй вам. Дзякуй на добрым слове. □ [Карнейчык:] Дзякуй табе, гаспадынька, няхай цябе бог надорыць усім, чым ты сама хочаш. Крапіва. [Ігнась:] — Дзякуй за прытулак, Дзякуй за хлеб-соль. Сёння, мой дзядуля, Мне пайсці дазволь! Бядуля. Дзякуй глебе, што кожнае зернетка сокам, нібы маці грудзямі, ўскарміла, ўспаіла. А. Вольскі.

2. у знач. наз. дзя́куй, нескл., н. Падзяка, удзячнасць. І ўсёй неабсяжнай радзімы ваякам Мы шлем прывітанне — народнае дзякуй! Броўка. Заслонаў перадаў Дакутовічу партызанскае дзякуй за зброю. Шчарбатаў.

•••

Дзякуй (дзякаваць) богу — а) (у знач. вык.) добра. — Што ў горадзе? — Спакойна. — Дзякуй богу! Гурскі; б) (у знач. вык.) добры, нядрэнны. [Язва:] Праўда, глянуўшы на вас, адразу можна сказаць, што справы ў вас — дзякуй богу. Крапіва; в) (у знач. пабочн.) на шчасце, слава богу. — Ну, дзякуй богу, разышліся, — з палёгкай уздыхнула Вера. Машара.

Дзякуй за ласку (іран.) — ужываецца для выражэння нязгоды з чым‑н.

За дзякуй (іран.) — бясплатна, дарма (зрабіць, выканаць што‑н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мерсі́, часціца.

Разм. уст. Дзякуй.

[Фр. merci.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзя́каваць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дзя́кую дзя́куем
2-я ас. дзя́куеш дзя́куеце
3-я ас. дзя́куе дзя́куюць
Прошлы час
м. дзя́каваў дзя́кавалі
ж. дзя́кавала
н. дзя́кавала
Загадны лад
2-я ас. дзя́куй дзя́куйце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дзя́куючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Паспасі́баваць ’падзякаваць’ (брасл., в.-дзв., Сл. ПЗБ), паспасібкываць ’тс’ (Бяльк.). Ад рус. спасибодзякуй’ пад уплывам бел. падзякаваць < дзякаваць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)