Verbum

малако́, -а́, М -лацэ́ і -лаку́, н.

1. Белая вадкасць, якая выдзяляецца груднымі залозамі жанчын і самак млекакормячых для выкармлівання дзяцей.

Мацярынскае малако.

2. Такая вадкасць, якую атрымліваюць ад кароў, коз і іншых жывёл, як прадукт харчавання.

Казінае м.

Каша з малаком.

Кіслае м.

3. Белаваты сок некаторых раслін.

Міндальнае м.

|| ласк. малачко́, -а́, н.

|| прым. мало́чны, -ая, -ае.

Малочная прамысловасць.

М. статак.

М. суп.

развярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разваліцца, разбурыцца.

Старая хата развярнулася.

2. Павярнуцца, каб змяніць становішча або напрамак свайго руху.

3. Пра наяўнасць месца для пэўных дзеянняў.

Там не р., малы ўчастак.

4. Размясціцца ў шырыню па лініі фронту, прыняць баявы парадак (спец.).

|| незак. разваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разваро́т, -у, М -ро́це, м. (да 2 знач.).

раз’е́зд, -у і -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -у, гл. раз’ехацца.

2. -у, звычайна мн. Паездкі ў розныя месцы.

Ён месяцамі бывае ў раз’ездах.

3. -а. Невялікае кавалерыйскае падраздзяленне, якое накіроўваецца для разведкі, аховы, сувязі ва ўмовах ваенных дзеянняў.

Кавалерыйскі р.

4. -а. Раздваенне аднакалейнага чыгуначнага пуці.

Цягнік спыніўся на раз’ездзе.

|| прым. раз’язны́, -а́я, -о́е (да 2 і 4 знач.).

Р. конь.

Р. пуць.

раке́та, -ы, ДМ -ке́це, мн. -ы, -ке́т, ж.

1. Лятальны апарат з рэактыўным рухавіком.

Касмічная р.

2. Баявы снарад, які прыводзіцца ў дзеянне рэактыўнай сілай.

3. Напоўнены піратэхнічнай сумессю снарад, які пасля выстралу ярка свеціцца ў паветры і выкарыстоўваецца для феерверкаў і светлавых сігналаў.

Сігнальная р.

4. Быстраходнае рачное пасажырскае судна на падводных крылах.

Плысці на ракеце.

|| прым. раке́тны, -ая, -ае.

Дзень ракетных войск і артылерыі.

ствары́ць, ствару́, ство́рыш, ство́рыць; ство́раны; зак.

1. каго-што. Зрабіць існуючым.

С. касмічныя караблі.

С. хімічную прамысловасць.

2. што. Сфарміраваць, арганізаваць.

С. фірму.

С. пры інстытуце падрыхтоўчыя курсы.

3. што. Забяспечыць што-н., зрабіць магчымым што-н.

С. умовы для нармальнай работы.

4. Напісаць, скласці; намаляваць моўнымі сродкамі.

С. добры падручнік.

С. жывы вобраз народа.

|| незак. ствара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. стварэ́нне, -я, н.

тачы́ць¹, тачу́, то́чыш, то́чыць; то́чаны; незак., што.

1. Рабіць вострым рэжучую частку, лязо чаго-н. з дапамогай тачыла, бруска і пад.; вастрыць.

Т. нож.

2. Рабіць прыдатным для карыстання (пра аловак).

3. Вырабляць што-н., апрацоўваючы на такарным станку.

Т. дэталі.

|| зак. натачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны (да 1 і 2 знач.) і вы́тачыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 3 знач.).

|| наз. тачэ́нне, -я, н.

трафарэ́т, -а і -у, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Пласцінка з прарэзанымі знакамі, малюнкамі, прызначанымі для ўзнаўлення.

Чарціць па трафарэце.

2. -а. Знакі, малюнкі, нанесеныя пры дапамозе такой пласцінкі.

3. -у, перан. Раз і назаўсёды прыняты ўзор чаго-н., якога бяздумна прытрымліваюцца; шаблон (у 2 знач.).

Мысліць па трафарэце.

|| прым. трафарэ́тны, -ая, -ае.

Трафарэтнае рашэнне; наз. трафарэ́тнасць, -і, ж. (да 3 знач.).