Verbum

інтраду́кцыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Кароткі музычны ўступ, які папярэднічае асноўная частцы музычнага твора. Як у першай, так і ў другой оперы Глінка стварыў небывалыя па сваёй прыгажосці сімфанічныя карціны, інтрадукцыі, сімфанічныя антракты. «ЛіМ».

2. Перасяленне чалавекам карысных жывёл і раслін у мясцовасці, дзе іх раней не было. Інтрадукцыя новых сартоў яблынь.

[Лац. introductio — увяданне.]

вы́травіць ​¹, ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.

1. З дапамогай хімічных рэчываў зрабіць узор, адбітак чаго‑н. Вытравіць клішэ.

2. Вывесці хімічным спосабам што‑н. Вытравіць чарнільную пляму.

3. перан. Знішчыць, выкараніць. Вытравіць перажыткі старога.

вы́травіць ​², ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.

Спец. Паступова спусціць (якарны ланцуг, канат і пад.). Вытравіць трос.

вы́цяжка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

1. Спец. Павелічэнне ў даўжыню; выцягванне.

2. Прыстасаванне для вентыляцыі памяшканняў.

3. пераважна мн. (вы́цяжкі, ‑жак). Выцягнуты суцэльны кавалак скуры для халявы і пераду. Нацягнуць на капыл выцяжкі.

4. Рэчыва, здабытае выцяжэннем з расліннай або жывёльнай тканкі з дапамогай якой‑н. вадкасці; экстракт.

зачы́сціць, ‑чышчу, ‑чысціш, ‑часціць; зак., што.

Спец. Зрабіць гладкім, роўным, зняўшы частку паверхні, няроўнасці. З ачысціць шклом гронкі нажа. // Спецыяльна апрацаваць якую‑н. паверхню (для склейвання і пад.). Зачысціць гуму рашпілем. // Агаліць, зняўшы ізаляцыю, акаліну і пад. Зачысціць кантакты. □ Ігнат Пятровіч.. адвінціў нейкія вінцікі, агледзеў лямпы, зачысціў правады,.. і прыёмнік загаварыў нармальна. Асіпенка.

тана́ж, ‑у, м.

Спец.

1. Водазмяшчэнне судна ў тонах. Танаж карабля.

2. Грузападымальнасць транспартных сродкаў, транспарту ў тонах. Танаж вагона. Танаж самалёта.

3. Вага якой‑н. прадукцыі, выражаная ў тонах. // Груз, вага якога выражана ў тонах. [Павел Дудок:] — Я, дзеду, што хочаш змайструю. Хочаш мост — па табе мост, на любы пралёт, на любы танаж. Лынькоў.

[Фр. tonnage.]

тані́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.

Спец.

1. Надаць (надаваць) поўнае гучанне музычнаму або маўленчаму тэксту (пры спяванні, чытанні і пад.).

2. што. Давесці (даводзіць) афарбоўку прадмета да патрэбнага тону. // Зрабіць (рабіць) дэкаратыўную апрацоўку скульптуры для ўстаранення дэфектаў матэрыялу, з мэтай імітацыі і пад. Таніраваць мармуровую статую. // Афарбаваць (афарбоўваць) фатаграфічныя відарысы.

унасле́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.

1. Спец. Успрыняць ад бацькоў, продкаў якія‑н. рысы. Дзеці ўнаследавалі колер вачэй маці.

2. Запазычыць, узяць у папярэднікаў як спадчыну (у 2 знач.). Унаследаваць алфавіт. □ [Дзеці] ўнаследуюць ад свайго бацькі нянавісць да фашызму, як унаследаваў нянавісць да ўсяго антычалавечага сам Ісай Казінец ад свайго бацькі. Новікаў.

усячы́, усяку, усячэш, усячэ; усячом, усечаце, усякуць; пр. усек, ‑ла; зак., што.

1. Адсякаючы, укараціць. Усячы касільна. // (пераважна з адмоўем «не»). Змагчы адсячы што‑н. Палена цвёрдае — не ўсячэш.

2. Спец. Урабіць, уставіць у высечаную адтуліну. Усячы перагародку ў сцяну.

3. перан. Кніжн. Паменшыць колькасць складоў у радку. Усячы склад у вершаваным радку.

фармуля́р, ‑а, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — паслужны спіс, куды заносіліся звесткі аб праходжанні службы чыноўнікам.

2. Спец. Асобная кніга або бланк, куды адносяцца асноўныя звесткі аб стане, эксплуатацыі, рамонце і пад. якога‑н. механізма, збудавання. Фармуляр машыны.

3. Бібліятэчная картка, у якой адзначаюцца звесткі аб кнізе і аб карыстанні ёю чытачом.

[Ням. Formular ад лац. formula — форма.]

фі́бра ​¹, ‑ы, ж.

1. Уст. Валакно расліннай або жывёльнай тканкі.

2. звычайна мн. (фі́бры, ‑аў); перан. Ужываецца як сімвал душэўных сіл. Ненавідзець усімі фібрамі душы.

[Лац. fibra — валакно.]

фі́бра ​², ‑ы, ж.

Спец. Гнуткая моцная папяровая маса, апрацаваная хімічным спосабам і спрасаваная, якая замяняе скуру пры вырабе чамаданаў і пад., а таксама з’яўляецца ізаляцыйным матэрыялам.

[Лац. fibra — валакно.]