Verbum

гравірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што.

Выразаць узоры, надпісы на якім-н. цвёрдым прадмеце, матэрыяле.

Г. партрэт.

Г. надпіс на гадзінніку.

|| зак. вы́гравіраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны і награвірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (спец.).

|| наз. гравірава́нне, -я, н. і гравіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

|| прым. гравірава́льны, -ая, -ае і гравіро́вачны, -ая, -ае.

Гравіравальныя інструменты.

Гравіровачныя работы.

друк¹, -у, м.

1. Працэс публікацыі і выпуску ў свет разнастайнай друкаванай прадукцыі.

Кніга яшчэ ў друку.

2. Знешні выгляд надрукаванага (асаблівасці шрыфту, характар ілюстравання і пад.).

Уборысты д.

Каляровы д.

3. Спосаб друкавання (спец.).

Высокі д.

Глыбокі д.

Плоскі д.

4. Галіна вытворчасці, якая друкуе творы; выдавецкая і друкарская справа.

Работнікі друку.

5. Сукупнасць друкаваных выданняў; прэса.

Перыядычны д.

Замежны д.

ша́хта, -ы, М -хце, мн. -ы, шахт і -аў, ж.

1. Вертыкальная ці нахіленая горная выпрацоўка, якая мае непасрэдны выхад на паверхню; шахтавы ствол.

Заваленая ш.

Спускацца ў шахту.

2. Горнапрамысловае прадпрыемства, якое вядзе падземную здабычу карысных выкапняў; месца здабычы іх.

Працаваць у шахтах.

3. Вертыкальная падоўжаная поласць у некаторых прамысловых канструкцыях (спец.).

Ліфтавая ш.

|| прым. ша́хтавы, -ая, -ае.

Шахтавая печ.

шнур, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Кручаная ці вітая тонкая вяроўка.

Нацягнуць ш. з адвесам.

2. Электрычны провад, які складаецца з некалькіх ізаляваных жыл.

3. Вогнеправодны жгут, які перадае іскру выбуховаму рэчыву (спец.).

Дэтануючы ш.

4. Чарада (птушак); шэраг аднародных прадметаў, размешчаных адзін за адным.

Паляцеў ш. гусей.

Цягнуцца шнурам фурманкі.

5. Вузкая палоска зямлі.

Араць свой ш.

|| прым. шнуравы́, -а́я, -о́е.

шпо́ра, -ы, мн. -ы, шпор, ж.

1. Сагнутая па форме абцаса металічная дужка з кольцам на канцы, якая прымацоўваецца да бота наезніка і служыць для пануквання каня.

Даць шпоры каню (націснуць шпорамі).

2. Рагавы завостраны выступ на нагах самцоў некаторых птушак.

Шпоры ў пеўня.

3. Выступ на вобадзе кола ці на звёнах гусеніц трактара, танка і пад. (спец.).

|| прым. шпо́рны, -ая, -ае.

ло́на, -а, н.

1. Улонне.

2. уст. Грудзі ці чэрава жанчыны як сімвал мацярынства.

Мацярынскае л.

3. перан., чаго. Нетры зямлі, вады.

4. перан. Тое, што з’яўляецца прытулкам, прыстанішчам для каго-, чаго-н.

◊

У лона чаго, у знач. прыназ. з Р (кніжн.) — у сферу якой-н. дзейнасці.

У лона царквы.

|| прым. ло́нны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Лоннае зрашчэнне.

маніпуля́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Цыркавы артыст, які робіць розныя фокусы з дапамогай лоўкасці рук; фокуснік.

2. Чалавек, які займаецца падробкай, рознымі махінацыямі (неадабр.).

3. Назва некаторых прыстасаванняў для выканання складаных рухаў, дзеянняў, падобных на дзеянні рук (спец.).

|| прым. маніпуля́тарскі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і маніпуля́тарны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Маніпулятарскі прыём.

Маніпулятарская махінацыя.

Канструкцыя маніпулятарнага тыпу.

ро́ссып, -у, м.

1. Пра тое, што рассыпана ў вялікай колькасці (разм.).

Лес сплаўляюць россыпам (у рассыпаным, разрозненым стане).

2. звычайна мн. -ы, -аў. Радовішча карысных выкапняў, адкладанні, у складзе якіх маюцца крупінкі, крышталі карысных мінералаў.

Алмазныя россыпы.

Плацінавыя россыпы (таксама перан.: пра вялікую колькасць, мноства чаго-н. каштоўнага, добрага).

|| прым. ро́ссыпны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Россыпныя радовішчы ізумрудаў.

ру́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Знаходзіцца ў руху, перамяшчацца.

Войскі рухаліся на захад.

Р. па службе (атрымліваць павышэнне). Справа не рухаецца (стаіць на месцы).

2. Рушыцца з месца, адпраўляцца.

Р. ў дарогу.

3. Варушыцца (у 1 знач.), мяняць становішча цела.

Сядзець, не рухаючыся.

Ногі не рухаюцца (не можа ступіць, ісці хто-н.).

|| прым. ру́хальны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

рухо́мы, -ая, -ае.

1. Здольны рухацца, які можа рухаць.

Р. блок.

2. Які пераязджае з месца на месца.

Р. лазарэт.

3. Які можа змяняцца ў залежнасці ад умоў; які хутка развіваецца, мяняецца.

Рухомыя формы арганізацыі.

Рухомая з’ява.

○

Рухомая маёмасць (спец.) — такая, якая можа быць перамешчана з месца на месца.

Рухомы састаў — сукупнасць сродкаў аўтамабільнага, чыгуначнага і іншых відаў транспарту.

|| наз. рухо́масць, -і, ж.