шліц, ‑а, м.

Спец.

1. Проразь для адвёрткі ў галоўцы шрубы.

2. Разрэз на спінцы ці на баках пінжака, паліто і пад. Не тоячыся, разглядалі адзін аднаго. І, канешне, Віктара — спакойнага, у чорным, з двума.. шліцамі пінжаку. Карпаў.

[Ням. Schlitz.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпік 1, ‑у, м.

Спец. Касцявы мозг.

шпік 2, ‑а, м.

Разм. Тое, што і шпег. Да нас набліжаўся патруль: два паліцыянты і шпік у цывільным адзенні. Карпюк. Шпікі яшчэ досвіткам распачалі «паляванне». Яны арыштоўвалі кожнага падазронага. Таўлай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штрэк, ‑а, м.

Спец. Гарызантальная падземная горная выпрацоўка, накіраваная па лініі пласта карыснага выкапня і не мае прамога выхаду на паверхню. Транспарцёры падвозяць здабытую соль з бакавых штрэкаў на падземны руднічны двор і паднімаюць на паверхню. В. Вольскі.

[Ад ням. Strecke.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шурф, ‑а, м.

Спец. Вертыкальная або нахіленая падземная вырабатка для разведвання залягання карысных выкапняў, вентыляцыі, узрыўных работ і пад., якая ідзе з паверхні зямлі і мае невялікую глыбіню. На трасе ўжо шуфры закладзены, — Для пробы ўзяты грунт. Астрэйка.

[Ням. Schurf.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шхе́ры, ‑аў; адз. няма.

Спец. Скалістыя астравы побач з моцна зрэзанымі марскімі берагамі; прыбярэжны марскі раён, у склад якога ўваходзяць такія астравы. Здаецца, ці выгляне сонца калі. Ад левага борта скалістыя шхеры, Ад правага — голыя горы ўдалі. Танк.

[Ад швед. skär — скалісты востраў.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экспанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., каго-што.

1. Выставіць (выстаўляць) для агляду, паказаць (паказваць) на выстаўцы.

2. Спец. Падзейнічаць (дзейнічаць) святлом на святлоадчувальны фотаматэрыял (фотапласцінку, фотаплёнку, кінаплёнку).

3. У шахматнай гульні — паставіць (ставіць) фігуру пад удар.

[Ад лац. exponere — выстаўляць, паказваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энтрапі́я, ‑і, ж.

1. Спец. Адна з велічынь, якая характарызуе цеплавы стан цела або сістэмы цел.

2. У тэорыі інфармацыі — мера няпэўнасці сітуацыі (выпадковай велічыні) з канчатковым або з цотным лікам зыходаў.

3. У медыцыне — заварот павек унутр.

[Ад грэч. entropia — паварот, ператварэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подбо́й м.

1. (действие) падбіва́нне, -ння ср.; падшыва́нне, -ння ср.; см. подбива́ть 1, 2;

2. спец., прост. (то, чем подбиты подмётки) падбі́ўка, -кі ж., по́дбіўка, -кі ж.;

3. спец., обл. (подкладка) падшэ́ўка, -кі ж., падкла́дка, -кі ж.;

4. горн. уру́б, -бу м., падбо́й, -бо́ю м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нізавы́, -а́я, -о́е.

1. Які дзейнічае каля самай паверхні зямлі, вады і пад.

Н. вецер.

2. Які знаходзіцца ў нізкім месцы.

Нізавая дарога.

3. Які ўтварае ніжні ярус расліннага покрыва (спец.).

Нізавыя травы.

4. Які размяшчаецца ў нізоўях ракі.

Нізавыя гарады.

5. Які звязаны непасрэдна з масамі, з народам; які абслугоўвае масы, народ.

Нізавыя арганізацыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пані́зіць, -ніжу, -нізіш, -нізіць; -ніжаны; зак., каго-што.

Зрабіць больш нізкім (у 2, 3 і 7 знач.).

П. цэны.

П. узровень вады.

П. каго-н. па пасадзе.

П. напружанне ў электрасетцы.

П. гук.

Панізіць голас — пачаць гаварыць цішэй, ціха.

|| незак. паніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. паніжэ́нне, -я, н.; прым. паніжа́льны, -ая, -ае (спец.).

Паніжальная падстанцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)