напаску́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Разм.

1. Нагадзіць (пра птушак, жывёлу). Сабака напаскудзіў.

2. перан. Нарабіць паскудства, нашкодзіць. [Лясніцкі:] — Ад нас .. [здраднік] не схаваецца нідзе. А каб ён яшчэ не напаскудзіў, трэба быць больш пільнымі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падаражэ́ць, ‑эе; зак.

Стаць, зрабіцца больш дарагім, павысіцца ў цане. Мэбля падаражэла. □ Паступова вайна зазірала з вуліцы ў дамы, у сем’і, у жыццё чалавека, не мінаючы нікога. Мне, пакуль што, толькі падаражэлі прадукты. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патанне́ць, ‑ее; зак.

Стаць больш танным, нанізіцца ў цане. Прадукты патаннелі. □ Да новай хаты нам яшчэ вельмі далёка, — пакуль патаннее лес, усюды панскі, — а цяпер, у цеснаце, культуры, як бацька кажа, не завядзеш. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўзмро́чны, ‑ая, ‑ае.

Не зусім асветлены, цемнаваты. Ачуўся .. [Язэп] у сырым паўзмрочным сутарэнні. Гуло ў скронях, і балюча было павярнуць галаву. Асіпенка. Гэта быў невялікі паўзмрочны пакой з замураванымі больш як да паловы вокнамі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пусты́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пустыннага; бязлюднасць, пустата. Толькі над хатай дарожніка, яшчэ больш падкрэсліваючы гаючую цішыню і пустыннасць, сціпла дыміўся комін. Брыль. Зрэдку пачуецца звонкі дзіцячы вокліч і сціхне, недарэчны ў гэтай пустыннасці. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгняві́ць, ‑гняўлю, ‑гнявіш, ‑гнявіць; зак., каго-што.

Давесці да стану моцнага гневу. — Выкручвацца вы мастак ва ўсіх абставінах.. — Гэтыя словы яшчэ больш разгнявілі Павалковіча, але ён стрымаў сябе і, як заўсёды, прыкінуўся абыякавым. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаашука́нства, ‑а, н.

Ілжывая ўпэўненасць у чым‑н.; пераконванне сябе ў тым, што не адпавядае сапраўднасці. — Самаашуканства ўсё гэта, не больш, — падумалася.. [Чарнавусу], — ні за што не выцягнеш такую вялікую работу ў адну вясну. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

су́днік, ‑а, м.

Шафа для пасуды. [Грасыльда] больш нічога не сказала, адышлася з лыжкай да судніка і забразгала пасудай. Пташнікаў. Надвечар, падаіўшы карову, Арына стала ўпарадкоўваць малако. Заліла глячкі, схавала ў суднік пад замок. Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырванатва́ры, ‑ая, ‑ае.

З чырвоным тварам. — Вы хто? — спытаў невысокі, шыракаплечы і чырванатвары лейтэнант. — Мы тутэйшыя, — адказаў Мікола. Новікаў. — Пяць рублёў, — буркнуў тоўсты чырванатвары чалавек, больш падобны на дырэктара маслазавода, чым на шафёра. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Матрахля́сы ’вельмі парванае адзенне’ (Грыг.). З польск. materklasy ’старызна, хлам’, якое Брукнер лічыць скажоным materiały, аднак змяшчае гэта ў артыкуле matka. Больш правільна гл. бел. мартаплясы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)