Вага́ць ’паглыбляць барозны пасля сяўбы для сцёку вады’ (Жд., Інстр. I). Слова балтыйскага паходжання; параўн. літ. vagà ’баразна’, vagóti ’рабіць барозны’. Гл. вагаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вурну́ць ’украсці’ (Жд., 2). Няясна, магчыма, «імітацыйны» дзеяслоў для перадачы хуткага руху, суадносны з выклічнікам вур; гл. вуркаць (параўн. Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́тнуць ’ударыць’ (нараўл., Арх. ГУ). З вы́тнуць ’тс’ з характэрным для поўдня Беларусі пераходам ы пасля губных у у пад націскам. Гл. цяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярту́шка ’прыстасаванне для вымярэння хуткасці і кірунку плыні ў рэках і азёрах, марах і акіянах’ (БРС). Запазычана з рус. мовы, дзе вертушка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жгель ’выклічнік для абазначэння ўдару’ (полац., Нар. лекс., 26), джгель. Відаць, звязаны з жгаць 2, джгаць (гл.), хаця і можа разумецца як гукапераймальны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карму́шка 1 ’пасуда для кармлення’, да корм (гл.).
Карму́шка 2 ’страва з халоднай вады, кусочкаў хлеба з соллю або цукрам’ (Сцяшк.), да папярэдняга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кле́пкі 1 ’павекі’ (Сцяшк. Сл.). Гл. клепкаць і клепаць 2.
◎ Кле́пкі 2 ’дубовыя дошчачкі для вырабу бочак’ (Сцяшк., Сержп. Грам., Гарб.). Гл. клёпках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лязо ’вострая частка рэжучай або сякучай прылады’, ’лязо для галення’ (ТСБМ; шальч., Сл. ПЗБ), шкл. лязцо ’тс’ (Мат. Маг.). Да ле́зіва 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нут ’гэбель выбіраць пазы’ (Сл. ЦРБ). Запазычана праз польск. nut, nuthubel ’гэбель для выразання пазоў’ з ням. Nut(e), скарочана ад Nuthobel ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падка́ліўка ’касцяная палачка для падплятання лапцей’ (Мядзв.), падка́ланка ’тс’ (Сл. ПЗБ). Да калоць, таму што гэтай палачкай праколваюць дзіркі, у якія прадзяваецца лыка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)