Verbum

прастры́гчы, -рыгу́, -рыжэ́ш, -рыжэ́; -рыжо́м, -рыжаце́, -рыгу́ць; -ры́г, -гла; -рыжы́; -ры́жаны; зак.

1. што. Выстрыгчы падоўжную паласу на чым-н.

2. каго-што. Правесці які-н. час, займаючыся стрыжкай чаго-н.

|| незак. прастрыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

прато́чны, -ая, -ае.

1. гл. пратока.

2. Пра ваду, вадаём: цякучы, не стаячы.

Праточная вада.

Праточнае возера.

3. Які мае адносіны да руху струменя вадкасці або газу (спец.).

П. элемент (у пнеўмааўтаматыцы).

|| наз. прато́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

пу́дзіла, -а, мн. -ы, -дзіл, н.

1. Чучала для адпужвання птушак у агародах, садах.

2. перан. Пра чалавека, які адпужвае сваім выглядам, а таксама пра чалавека, вычварна, безгустоўна апранутага (разм.).

3. Тое, чым (той, кім) палохаюць, прадмет боязі, страху.

ра́дыус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У матэматыцы: адрэзак прамой лініі, які злучае цэнтр з любым пунктам акружнасці або паверхні шара.

2. перан. Велічыня ахопу чаго-н., вобласць распаўсюджання чаго-н.

Р. дзеяння авіяцыі.

|| прым. ра́дыусны, -ая, -ае.

разва́жны, -ая, -ае.

1. Якому ўласціва развага, роздум; разважлівы.

Дзядзька — чалавек р.: спачатку падумае, а потым скажа.

2. Які змяшчае ў сабе павучанне, параду і пад.

Разважнае слова.

3. Спакойны, паважны, размераны.

Ісці разважным крокам.

|| наз. разва́жнасць, -і, ж.

слі́зісты, -ая, -ае.

1. гл. слізь.

2. Пакрыты сліззю або які выдзяляе слізь.

Слізістая шапачка грыба.

○

Слізістая абалонка — тонкая, пакрытая сліззю абалонка, якая высцілае ўнутраную паверхню некаторых органаў чалавека і пазваночных жывёлін.

Запаленне слізістай (наз.).

|| наз. слі́зістасць, -і, ж.

старасве́цкі, -ая, -ае.

1. Не сучасны па спосабе жыцця, звычках.

Старасвецкія формы гаспадарання.

2. Які быў даўней і захаваўся да гэтага часу; старамодны.

Старасвецкая каплічка.

Старасвецкае адзенне.

3. Вельмі стары.

Абапал гасцінца растуць старасвецкія дубы.

|| наз. старасве́цкасць, -і, ж.

схе́ма, -ы, мн. -ы, схем, ж.

1. Спрошчаны чарцёж, які адлюстроўвае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н. у агульным плане.

С. радыёпрыёмніка.

2. Апісанне, адлюстраванне чаго-н. у агульных рысах.

С. даклада.

|| прым. схе́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

то́ўсты, -ая, -ае.

1. Вялікі, значны ў аб’ёме, у абхваце, папярочным сячэнні.

Тоўстая бяроза.

Тоўстая вяроўка.

2. Які мае мажную, паўнацелую фігуру.

Т. чалавек.

3. Пра голас, гук: нізкі, густы.

|| наз. таўшчыня́, -і́, ж. (да 1 і 2 знач.).

фразеало́гія, -і, ж.

1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае фразеалагізмы.

2. Сукупнасць фразеалагізмаў пэўнай мовы, асобнага твора, пісьменніка і пад.

Ф. твораў Я.

Коласа.

3. Прыгожыя, напышлівыя выразы, фразы.

|| прым. фразеалагі́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Ф. слоўнік.