прастры́гчы, -рыгу́, -рыжэ́ш, -рыжэ́; -рыжо́м, -рыжаце́, -рыгу́ць; -ры́г, -гла; -рыжы́; -ры́жаны; зак.
1. што. Выстрыгчы падоўжную паласу на чым-н.
2. каго-што. Правесці які-н. час, займаючыся стрыжкай чаго-н.
|| незак. прастрыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прато́чны, -ая, -ае.
1. гл. пратока.
2. Пра ваду, вадаём: цякучы, не стаячы.
Праточная вада.
Праточнае возера.
3. Які мае адносіны да руху струменя вадкасці або газу (спец.).
П. элемент (у пнеўмааўтаматыцы).
|| наз. прато́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пу́дзіла, -а, мн. -ы, -дзіл, н.
1. Чучала для адпужвання птушак у агародах, садах.
2. перан. Пра чалавека, які адпужвае сваім выглядам, а таксама пра чалавека, вычварна, безгустоўна апранутага (разм.).
3. Тое, чым (той, кім) палохаюць, прадмет боязі, страху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́дыус, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У матэматыцы: адрэзак прамой лініі, які злучае цэнтр з любым пунктам акружнасці або паверхні шара.
2. перан. Велічыня ахопу чаго-н., вобласць распаўсюджання чаго-н.
Р. дзеяння авіяцыі.
|| прым. ра́дыусны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзіку́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Чалавек з племені, якое знаходзіцца на ступені першабытнай культуры; нецывілізаваны чалавек.
2. Нелюдзімы, дзікаваты чалавек, які пазбягае людзей (разм.).
|| ж. дзіку́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. дзіку́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маналі́т, -у, М -ліце, мн. -ы, -аў, м.
1. Суцэльная каменная глыба, а таксама прадмет, высечаны з яе.
2. Кавалак глебы з непарушаным структурным складам, які паказвае будову глебы ў вертыкальным разрэзе (спец.).
|| прым. маналі́тны, -ая, -ае.
Маналітная калона.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́тчын, -а.
1. Які належыць матцы.
Матчына хата.
Матчыны вочы ў сэрца глядзяць (прыказка).
2. Уласцівы матцы (у 1 знач.).
Матчына ласка.
3. Такі, як у маткі (у 1 знач.).
У Алесі матчыны вочы.
4. Родны; народны.
Матчына мова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разва́жны, -ая, -ае.
1. Якому ўласціва развага, роздум; разважлівы.
Дзядзька — чалавек р.: спачатку падумае, а потым скажа.
2. Які змяшчае ў сабе павучанне, параду і пад.
Разважнае слова.
3. Спакойны, паважны, размераны.
Ісці разважным крокам.
|| наз. разва́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
старасве́цкі, -ая, -ае.
1. Не сучасны па спосабе жыцця, звычках.
Старасвецкія формы гаспадарання.
2. Які быў даўней і захаваўся да гэтага часу; старамодны.
Старасвецкая каплічка.
Старасвецкае адзенне.
3. Вельмі стары.
Абапал гасцінца растуць старасвецкія дубы.
|| наз. старасве́цкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
схе́ма, -ы, мн. -ы, схем, ж.
1. Спрошчаны чарцёж, які адлюстроўвае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н. у агульным плане.
С. радыёпрыёмніка.
2. Апісанне, адлюстраванне чаго-н. у агульных рысах.
С. даклада.
|| прым. схе́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)