тэлеграфі́я, ‑і, ж.

Спец. Галіна навукі і тэхнікі, якая ахоплівае вывучэнне прынцыпаў пабудовы тэлеграфнай сувязі, распрацоўку спосабаў перадачы тэлеграфных сігналаў і апаратуры для рэалізацыі гэтых спосабаў, а таксама ацэнку якасці перадачы інфармацыі па тэлеграфных каналах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флекты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да флексіі, утварае формы пры дапамозе флексіі. Флектыўны лад мовы.

•••

Флектыўныя мовы — мовы, якія ўтвараюць формы слоў пры дапамозе флексій (у тым ліку і пры дапамозе ўнутраных флексій).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шліх, ‑у, м.

Спец. Асадак з зерняў цяжкіх мінералаў, які атрымліваецца пры прамыўцы вадою рыхлых ці здробненых горных народ і руд. // Пясок, які змяшчае ў сабе золата ці плаціну, прамыты і прасеяны для выдалення прымешак.

[Ням. Schlich.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпунтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Спец.

1. Рабіць, вырабляць шпунты (у 1 знач.).

2. Рабіць што‑н., выкарыстоўваючы шпунт (у 2 знач.). Шпунтаваць дно возера.

3. Забіваць адтуліну ў бочцы шпуптам (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эканама́йзер, ‑а, м.

Спец.

1. Прыстасаванне для награвання вады ці паветра цеплынёй дымавых газаў ці адпрацаванай парай. Паветраны эканамайзер.

2. Прыстасаванне ў карбюратары рухавіка ўнутранага згарання, якое служыць для абагачэння гаручай сумесі пры максімальнай пагрузцы.

[Англ. economizer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эксцэнтрысітэ́т, ‑у, М ‑тэце, м.

Спец.

1. Зрушэнне восі дыска адносна восі вала. Вал з эксцэнтрысітэтам.

2. Адлегласць паміж фокусамі эліпса. Лінейны эксцэнтрысітэт. // Адносіны адлегласці паміж фокусамі эліпса да даўжыні яго вялікай восі. Цікавы эксцэнтрысітэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эўры́стыка, ‑і, ДМ ‑тыпы, ж.

Спец.

1. Спецыяльныя метады, якія выкарыстоўваюцца ў працэсе адкрыцця новага.

2. Навука, якая вывучае прадуктыўнае творчае мысленне.

3. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, а таксама тэорыя такой методыкі.

[Ад грэч. heurískō — знаходжу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарт, -у, М -рце, м.

1. Цвёрдасць металу, якая надаецца гартаваннем.

Сталь высокага гарту.

2. перан. Фізічная або маральная вынослівасць, стойкасць.

Чалавек старога гарту.

3. Сплаў свінцу, волава і сурмы для адліўкі друкарскіх шрыфтоў (спец.).

|| прым. га́ртавы, -ая, -ае (да 3 знач.) і гарто́ўны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вал¹, -а, мн. валы́, -о́ў, м.

1. Доўгі высокі земляны насып.

Крапасны в.

2. Высокая хваля.

Дзявяты в. (самая моцная і небяспечная хваля ў час марской буры, паводле старадаўніх уяўленняў — пагібельная для мараплаўцаў). Агнявы в. (перан.: пра вельмі моцны артылерыйскі абстрэл пазіцый, які паслядоўна перамяшчаецца).

|| прым. ва́льны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арбі́та, -ы, ДМі́це, мн. -ы, -бі́т, ж.

1. Шлях руху нябеснага цела, а таксама касмічнага апарата, карабля.

А.

Марса.

2. перан., чаго або якая. Сфера дзеяння, распаўсюджання чаго-н.

3. Вочная ўпадзіна, вачніца.

Аж вочы павылазілі з арбіт.

|| прым. арбіта́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)