Verbum

махля́р, ‑а, м.

Разм. Той, хто махлюе, займаецца махлярствам; жулік, ашуканец. [Бабейка:] «Не, Саўка, ты быў проста дробны і, я сказаў бы на сталы розум, далёка не ўдачлівы махляр, і зямлі ты ніколі не любіў». Хадкевіч. Аленка быў спрытны махляр і нажываўся на арыштанцкім хлебе, гароху, капусце і сале. Колас.

падаража́ць, ‑ае; зак. і незак.

1. зак. Стаць, зрабіцца даражэйшым, павысіцца ў цане. — Зямлі так і не купілі? — Не. Пакуль збіралі грошы, зямля падаражала. — Ну, цяпер .. [бацькам] не трэба думаць пра зямлю, няхай працуюць толькі, — сказаў Грыша. Пальчэўскі.

2. незак. Павышаць кошт чаго‑н. Далёкія перавозкі падаражаюць сабекошт тавараў.

наслае́нне, ‑я, н.

1. Асадачнае ўтварэнне ў выглядзе пластоў зямлі, наслоеных адзін на другі. Геалагічныя наслаенні. Пясчанае наслаенне. // Тое, што наслоена на чым‑н. Наслаенні металаў. Наслаенне пылу.

2. перан. Новыя асаблівасці, рысы культуры, быту, характару, якія далучаюцца да старых, наслойваюцца на старыя. Новыя наслаенні ў развіцці пісьменнасці.

прывадні́цца, ‑ваднюся, ‑воднішся, ‑водніцца; зак.

Апусціцца на ваду, на паверхню вады (пра карабель, ракету і пад.). У 18 гадзін 54 мінуты маскоўскага часу 21 верасня 1968 года аўтаматычная станцыя ўвайшла ў атмасферу Зямлі.. і ў 19 гадзін 08 мінут прываднілася ў разліковым раёне ў акваторыі Індыйскага акіяна. «Звязда».

панацэ́я, ‑і, ж.

1. У алхімікаў — лякарства нібыта ад ўсіх хвароб.

2. перан. Іран. Уяўны сродак, які можа дапамагчы ва ўсіх выпадках жыцця. Паны стварылі такія невыносныя ўмовы існавання для Міхала, што ён і вымушаны разглядаць здабыццё сваёй уласнай зямлі як панацэю ад усіх бед і няшчасцяў. Клімковіч.

[Грэч. Panákeia — якая лечыць усё.]

патарча́ка, ‑і, ДМ ‑чацы; Р мн. ‑чак; ж.

Кол, палка, якія тырчаць з зямлі. [Міхась] Пералазіў цераз платы, натыкаўся на патарчакі. Скрыган. // Ламачына, палка. Пракоп схадзіў па прылессе, назбіраў бярэмя сухіх патарчак і неяк расклаў агеньчык. Сіняўскі. Устаўшы, .. [капітан] абапёрся на нейкую патарчаку, якая была ў яго замест кія. Быкаў.

арлі́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае дачыненне да арла. Арліная дзюба. Арліны ўзмах крылаў. Арліны клёкат.

2. перан. Горды, смелы, праніклівы (пра погляд, вочы). Сыны зямлі арліным зрокам У цьме спрадвечнае смугі Знайшлі другія берагі, Каб волю даць людскім патокам. Колас.

•••

Арлінае племя гл. племя.

Арліны нос гл. нос.

малазяме́лле, ‑я, н.

Недастатковая колькасць зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Беднасць і малазямелле змушалі клінкоўцаў шукаць заработку на старане. Колас. У той час, калі ў БССР працоўныя сяляне вызваліліся ад прыгнечання і атрымалі бясплатна зямлю, у Заходняй Беларусі гаспадарамі краю засталіся памешчыкі, а сяляне задыхаліся ад малазямелля. Палуян.

епітрахі́ль, ‑і, ж.

Частка абрадавага адзення свяшчэнніка, якая носіцца на шыі і мае выгляд доўгага (да зямлі) палотнішча з крыжамі. Бацюшка, узышоўшы на двор, адчытваў спачатку малітвы, палажыўшы евангелле на дзяжы .. і пакрыўшы епітрахіллю галовы гаспадара і гаспадыні, пасля ішоў пасвянцаць святою вадою хату, хлявы і іншыя будынкі. Чарот.

[Грэч. epitrachēlion.]