Басы́й ’рыбалоўная пастка ў выглядзе скрынкі ці рэшата з дзіркай у дне для заходу рыбы (ставіцца зімой у палонках)’ (Крыв.). Няяснае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бо́лбатка ’цецярук’. Утварэнне ад балбата́ць (гл.). Птушка так названая па «балбатанню», якое характэрна для яе ў перыяд такавання. Гл. Флінт, Птицы, 174.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бі́цэпс. Рус. би́цепс, укр. бі́цепс. Вучонае запазычанне з лац. мовы для абазначэння двухгаловай мышцы (лац. biceps двухгаловы’). Параўн. Шанскі, 1, Б, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вагніво́ ’крэсіва для высякання агню’ (Бяльк.). Рус. огни́во, укр. вогниво, польск. ogniwo, макед. огнило, серб.-харв. огњило ’тс’. Агульнаславянскія ўтварэнні ад агонь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вазо́ўня ’пабудова для гаспадарчых прылад’ (Шушк., ДАБМ, 797, Грыг., Інстр. II, Гарэц., Др.-Падб., Шн., 2). Да вазавы́. Параўн. укр. возовня ’вазоўня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вёртка ’доўгі гнуткі лут’ (лаг., КЭС), рус. арханг. вёртка ’свердзел’, кастр. ’яма печы для выпальвання вапны’. Адпрыметнікавае ўтварэнне да вярцець (гл.) < vьrtěti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кру́глік ’ялец’ (Крыв.). Вытлумачыць гэту назву цяжка. Магчыма, гэта звязана з формай галавы. Параўн. назвы для яльца головень‑елец (Каламіец, Рыбы, 21).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кіно́ ’від мастацтва і памяшканне для яго дэманстрацыі’ (ТСБМ). Праз рус. кино з ням. Kino (скарочаная форма Kinematograph) (Трубачоў, Дополн., 2, 234).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаву́шка ’вулей, які ставяць для прываблівання рою’ (Др.-Падб., Сцяшк.; рас., Шатал., Мат. Гом.). Запазычана з рус. ловушка ’пастка’. Да лавіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаку́шы ’прыстасаванне для сушкі сена’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відавочна, з’яўляецца скарочаным варыянтам рус. волокуша, пск. ’невялікі воз сена’, вяц. ’капа сена’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)