эгацэнтры́зм, ‑у, м.
Кніжн. Крайняя форма праяўлення эгаізму і індывідуалізму, у аснове якой ляжыць погляд на сябе як цэнтр сусвету. [Гаранскаму] хацелася сказаць пра юначы эгацэнтрызм, пра шкодную саманадзейнасць. Сабаленка.
[Ад лац. ego — я і centrum — цэнтр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссялі́цца, ссялюся, сселішся, сселіцца; зак.
Пасяліцца разам, перасяліцца з розных мясцін. Да калектывізацыі на гэтым востраве было нават некалькі хутаркоў, якія пазней ссяліліся ў цэнтр калгаса імя Карла Маркса. Залескі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сінапты́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сіноптыкі; звязаны з высвятленнем метэаралагічных умоў, стану надвор’я. Сінаптычны цэнтр. Сінаптычныя даныя. □ Звесткі аб прыродных з’явах перадаюцца.. ўмоўным сінаптычным кодам. «Беларусь».
•••
Сінаптычная карта гл. карта.
[Ад грэч. synoptikos — здольны ўсё акінуць вокам, агледзець.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Вярэ́йцы, цэнтр.-палес. вере́йцы ’рэдкія варотцы з жэрдак, праз якія ўязджаюць у двор’ (Серб.); ’падваротня ў гумне’ (лельч., Нар. сл.). Да вярэйкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раённы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да раёна (у 3 знач.), належыць яму. Раённы цэнтр. Раённая газета. □ Хвалюецца і нават злуецца начальнік раённай міліцыі Сушко. Колас. Днямі меўся адбыцца раённы агляд мастацкай самадзейнасці. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Выпаўзык, вы́пыўзык ’вужавінне’ (Бяльк.), выпуўзык праныра, пралаза’ (там жа). Запазычанне з рус. дыял. (цэнтр. і ўсх.) вы́ползок ’вужавінне; змеянё; злы чалавек’ якое да выпаўзці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэлевізі́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Прызначаны для прыёму або перадачы відарысаў з дапамогай сродкаў тэлебачання. Тэлевізійная станцыя. Тэлевізійная студыя. □ Як гасцінны гаспадар і як гід адначасова, шафёр паказвае мне новыя дамы ў Століне — і жылыя, і адміністрацыйныя, на рэтрансляцыйную тэлевізійную вышку, на першакласны бальнічны гарадок. Місько. Хмары над горадам плылі нізка, ахіналі нават шпіль тэлевізійнай вежы. Карпаў.
2. Які ажыццяўляецца пры дапамозе тэлебачання. Тэлевізійнае вяшчанне. Тэлевізійная перадача. Тэлевізійны фільм. □ Першы тэлевізійны музычны спектакль для маленькіх гледачоў адбыўся. «ЛіМ».
•••
Тэлевізійны цэнтр гл. цэнтр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апты́чны в разн. знач. опти́ческий;
а. цэнтр лі́нзы — опти́ческий центр ли́нзы;
а. магазі́н — опти́ческий магази́н;
а. падма́н — опти́ческий обма́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абласны́ в разн. знач. областно́й;
а. камітэ́т па́ртыі — областно́й комите́т па́ртии;
а. цэнтр — областно́й центр;
~на́я газе́та — областна́я газе́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пёнтар ’цэнтр, сярэдзіна’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Паводле прыкладу-ілюстрацыі да гэтай лексемы значэнне трэба было б запісаць як ’узгорак’. Тады — да польск. piętro < прасл. *pętro.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)