Су́вязь ’узаемныя адносіны’, ’блізкасць’, ’зносіны, камунікацыя’ (ТСБМ), ’асацыяцыя’, ’канфедэрацыя’, ’саюз, федэрацыя’ (Ласт.), ’паштовае аддзяленне’ (Жд. 1), сувя́зак ’звязка апрацаванага льну’ (Сцяшк.). Укр. рэдкае су́вʼязь ’сувязь, згода’, рус. дыял. суя́зно ’суладна’, серб.-харв. су́вез ’умова аб сумесным ужыванні цяглавых жывёлін для сельскагаспадарчых работ’. Борысь (Prefiks., 100–101) узнаўляе прасл. дыял. усх. *sǫvęzь і паўдн. *sǫvezь як дэрываты ад *sъvęzati ’звязаць’, але заўважае, што гэта могуць быць незалежныя ўтварэнні, на што ўказвае вакалізм. Гл. таксама Трубачоў, Проспект, 81. Стварэнне слова для перадачы рус. сою́з прыпісваецца Ластоўскаму (Станкевіч, Язык, 617); слова ў далейшым ужыванні набыло сучаснае значэнне, для якога Ластоўскі выкарыстоўваў зьвязь, што этымалагічна адпавядае рус. связь (< *sъvezь). Пра штучны характар слова гл. Пацюпа (там жа, 1160).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хаўру́с, -су м., разг.
1. това́рищество ср.; компа́ния ж.; арте́ль ж.;
2. содру́жество ср.; сою́з;
працава́ць у ~се — рабо́тать в сою́зе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заты́м нареч. пото́м; (после этого — ещё) зате́м;
зрабі́, а з. хвалі́ся — сде́лай, а зате́м (пото́м) хва́стайся;
2. (поэтому) потому́, зате́м;
по́йдзем у кіно́? — Я з. і зайшо́ў да цябе́ — пойдём в кино́? — Я потому́ (зате́м) и зашёл к тебе́;
◊ з. што — союз причинный потому́ что;
з. каб — союз цели зате́м что́бы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бра́тскийI бра́цкі, братэ́рскі;
бра́тские респу́блики бра́цкія рэспу́блікі;
бра́тский сою́з бра́цкі (братэ́рскі) саю́з;
бра́тская шко́ла ист. бра́цкая шко́ла;
бра́тская моги́ла бра́цкая магі́ла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аж прост.
1. част. аж;
2. союз аж, ажно́;
со́лнце так печёт, аж глаза́м бо́льно со́нца так пячэ́, аж (ажно́) вача́м балю́ча.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
поку́да разг.
1. нареч. паку́ль што;
поку́да погожу́ паку́ль што пачака́ю;
2. союз паку́ль;
поку́да собира́лись, пошёл дождь паку́ль збіра́ліся, пайшо́ў дождж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прычы́м союз присоед. причём;
пры шко́ле до́бры сад, п. бо́льшасць дрэў шко́льнікі пасадзі́лі са́мі — при шко́ле хоро́ший сад, причём бо́льшую часть дере́вьев шко́льники посади́ли са́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
всесою́зный усесаю́зны;
Всесою́зный Ле́нинский Коммунисти́ческий Сою́з Молодёжи уст. Усесаю́зны Ле́нінскі Камуністы́чны Саю́з Мо́ладзі;
Всесою́зный Центра́льный Сове́т Профессиона́льных Сою́зов уст. Усесаю́зны Цэнтра́льны Саве́т Прафесіяна́льных Саю́заў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
або́
1. союз разд. и́ли; ли́бо;
а. перамагчы́, а. паме́рці — и́ли (ли́бо) победи́ть, и́ли (ли́бо) умере́ть;
а. за́ўтра, а. пасляза́ўтра — и́ли (ли́бо) за́втра, и́ли (ли́бо) послеза́втра;
даво́дзілася е́хаць а. ісці́ пе́шшу — приходи́лось е́хать и́ли (ли́бо) идти́ пешко́м;
2. союз присоед. и́ли, а та́кже; и;
на дне рэк, мо́раў а. азёр — на дне рек, море́й и́ли (а та́кже, и) озёр;
3. союз пояснит. и́ли;
самалёт, а. аэрапла́н — самолёт, и́ли аэропла́н;
лінка́р, а. плаву́чая крэ́пасць — линко́р, и́ли плаву́чая кре́пость;
4. союз вопр. разг. и́ли? ра́зве?;
а. ж гэ́та не пра́ўда? — ра́зве же э́то не пра́вда?;
а. ты рашы́ў аста́цца? — и́ли (ра́зве) ты реши́л оста́ться?;
5. межд. (выражает удивление) разг. ба!
а.! і ён тут! — ба! и он здесь!;
◊ або́ — або́ — и́ли — и́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
молодёжь мо́ладзь, -дзі ж., мн. нет;
Всесою́зный Ле́нинский Коммунисти́ческий Сою́з Молодёжи ист. Усесаю́зны Ле́нінскі Камуністы́чны Саю́з Мо́ладзі;
уча́щаяся молодёжь навучэ́нская (вучнёўская, шко́льная) мо́ладзь, мо́ладзь навуча́льных устано́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)