прасмалі́ць I сов. (смолой) просмоли́ть;
п. кана́т — просмоли́ть кана́т
прасмалі́ць II сов.
1. (насквозь) пропали́ть, проже́чь;
п. папяро́сай кашу́лю — пропали́ть (проже́чь) папиро́сой руба́шку;
2. (нек-рое время) пропали́ть;
3. разг. прокури́ть;
п. цэ́лую гадзі́ну — прокури́ть це́лый час;
4. прост. (быстро пройти, проехать) промча́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падтачы́ць I сов. (на станке, точилке и т.п.) подточи́ть
падтачы́ць II сов. (о червях и т.п.) подточи́ть;
◊ кама́р но́са не падто́чыць — погов. кома́р но́са не подто́чит
падтачы́ць III сов. (удлинить)
1. (одежду) надста́вить, наста́вить, надши́ть;
2. спец. нарасти́ть;
п. кана́т — нарасти́ть кана́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нацягну́цца, ‑цягнецца; зак.
1. Расцягваючыся, стаць тугім; напяцца. Уздрыгнуў, пацягнуўся канат, і заскакаў уверх і ўніз на хвалях тральшчык. Б. Стральцоў. Кашуля.. [Івана Ігнатавіча] туга пацягнулася на шырокай спіне, а рукі, дужыя і далікатныя, былі моцна сціснуты ў кулакі. Хомчанка.
2. Разм. Прыйсці ў вялікай колькасці; сабрацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трэ́нзель ‘металічныя цуглі’ (ТСБМ), ‘вуздэчка’ (Баршч.). Запазычана, магчыма, з ід. trenzl ‘цуглі’ (Астравух, Ідыш-бел. сл.), параўн. польск. tręnzla ‘тс’, што да ням. Trenze ‘вуздэчка’, якое, у сваю чаргу, запазычана праз гал. trensse з ісп. trenza ‘пляцёнка, канат’ (Duden Etumologie, 863; Фасмер, 4, 98).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аддратва́ць ’крэпка пабіць (кнутом)’ (Шат.). Магчыма, ад дратва ’прасмалены канат’, але гэта вельмі прафесійная назва. Калі лічыць, што ад‑дратаваць паходзіць ад першаснага драць, марфалогію дзеяслова цяжка вытлумачыць, не прыняўшы версіі аб кантамінацыйным паходжанні слова на аснове тратаваць (< польск. tratować) і драць (Міхневіч, БЛ, 1973, 3, 60).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
траві́ць
I несов., тех. трави́ть;
т. узо́р на шкату́лцы — трави́ть узо́р на шкату́лке
II несов. (производить потраву) трави́ть;
т. пасе́вы — трави́ть посе́вы;
◊ ко́замі се́на т. — не в коня́ корм; зря переводи́ть добро́
III несов. (о пищеварении) вари́ть, перева́ривать
IV несов., мор. трави́ть;
т. кана́т — трави́ть кана́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасмалі́ць 1, ‑смалю, ‑смоліш, ‑смоліць; зак., што.
Пакрыць, насыціць смалой. Прасмаліць канат. Прасмаліць лодку.
прасмалі́ць 2, ‑смалю, ‑смаліш, ‑смаліць; зак.
Разм.
1. што. Прапаліць чым‑н. наскрозь. Прасмаліць папяросай кашулю.
2. што. Ачысціць агнём. Прасмаліць комін.
3. што і без дап. Смаліць некаторы час.
4. Разм. Хутка прайсці, праехаць, прамчацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́травіць 1, ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.
1. З дапамогай хімічных рэчываў зрабіць узор, адбітак чаго‑н. Вытравіць клішэ.
2. Вывесці хімічным спосабам што‑н. Вытравіць чарнільную пляму.
3. перан. Знішчыць, выкараніць. Вытравіць перажыткі старога.
вы́травіць 2, ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.
Спец. Паступова спусціць (якарны ланцуг, канат і пад.). Вытравіць трос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насмалі́ць 1, ‑смалю, ‑смоліш, ‑смоліць; зак., што і чаго.
Нацерці або пакрыць смалою. Насмаліць канат.
насмалі́ць 2, ‑смалю, ‑смаліш, ‑смаліць; зак.
1. чаго. Абпальваючы, ачысціць ад поўсці, шчаціння і пад. у вялікай колькасці.
2. Разм. Многа накурыць. [Жэня:] — Не паспелі адчыніць дзверы, як ужо насмалілі! Калі вы ўжо забароніце гэту курылку, Андрэй Іванавіч! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накруці́цца сов.
1. прям., перен. накрути́ться, намота́ться;
кана́т ~ці́ўся на бараба́н — кана́т накрути́лся на бараба́н;
ні́тка ~ці́лася на шпу́льку — ни́тка намота́лась на кату́шку;
н. за дзень — накрути́ться (намота́ться) за́ день;
2. наверте́ться; навинти́ться;
га́йка ~ці́лася лёгка — га́йка наверте́лась (навинти́лась) легко́;
3. накружи́ться;
н. ў та́нцы — накружи́ться в та́нце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)