Verbum

зая́ўка, -і, ДМ -я́ўцы, мн. -і, -я́вак, ж.

1. Заява аб сваіх правах або аб атрыманні правоў на што-н.

З. на агародна-садовы ўчастак.

2. Заява з указаннем на патрэбу ў чым-н. (у грашах, матэрыялах і пад.).

З. на будаўнічыя матэрыялы.

|| прым. зая́вачны, -ая, -ае.

звер, -а, мн. звяры́, -о́ў, м.

1. Дзікая, звычайна драпежная жывёліна.

Пушны з.

2. перан. Пра вельмі злога, жорсткага чалавека.

|| памянш. звяро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).

|| зб. звяр’ё, -я́, н.

|| прым. звяры́ны, -ая, -ае.

Звярыныя сляды.

З. страх (надзвычай моцны). З. арнамент (з адлюстраваннем жывёл).

абме́раць, -аю, -аеш, -ае; -раны; зак., каго-што.

1. Тое, што і памераць (у 1 знач.).

2. Адмераць менш, чым трэба, ашукаць.

А. пакупніка.

|| незак. абме́рваць, -аю, -аеш, -ае і абмяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абме́р, -у, м. і абме́рванне, -я, н.

|| прым. абме́рны, -ая, -ае.

Абмерная вяроўка.

абмундзірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго-што.

Забяспечыць абмундзіраваннем (у 2 знач.).

А. армію.

|| незак. абмундзіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. абмундзірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; звар. абмундзіро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. абмундзірава́нне, -я, н. і абмундзіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (разм.).

|| прым. абмундзіро́вачны, -ая, -ае.

абшчы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж.

1. Самакіравальная арганізацыя жыхароў якой-н. тэрытарыяльнай адзінкі, форма аб’яднання людзей, якой характэрна калектыўная ўласнасць на сродкі вытворчасці, сумесная праца з ураўняльным размеркаваннем (гіст.).

Сялянская а.

Гарадская а.

2. Добраахвотнае аб’яднанне для сумеснай дзейнасці; садружнасць, брацтва, арганізацыя.

А. хрысціян.

|| прым. абшчы́нны, -ая, -ае.

авёс, аўса́, часцей мн. (у знач. засеянага гэтым злакам поля) аўсы́, -о́ў, м.

Яравая збажына, зерне якой ідзе на корм коням і на крупы; зерне гэтага злака.

Даць каню аўса.

Не гані каня дубцом, а гані аўсом (прыказка). Аўсы зазелянелі.

|| прым. аўся́ны, -ая, -ае.

А. кісель.

Аўсяная мука.

адбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.

1. Закончыць пабудову чаго-н.; пабудаваць.

Адбудавалі цудоўную школу.

2. Пабудаваць нанава, аднавіць што-н. пасля разбурэння, пажару і пад.

А. горад.

|| незак. адбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адбудо́ва, -ы, ж. (да 2 знач.); прым. адбудо́ўчы, -ая, -ае.

А. перыяд.

прагматы́зм, -у, м.

1. Плынь у філасофіі, якая адмаўляе неабходнасць пазнання аб’ектыўных законаў рэчаіснасці і прызнае ісцінай толькі тое, што дае практычна карысныя вынікі.

2. У гістарычнай навуцы: кірунак, які абмяжоўваецца апісаннем падзей у іх знешняй сувязі і паслядоўнасці без раскрыцця заканамернасцей іх развіцця.

|| прым. прагматы́чны, -ая,-ае.

пры́казка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Кароткае народнае выслоўе павучальнага зместу; народны афарызм.

Стаць прыказкай (пра каго-, што-н., што стала агульнавядомым з якога-н. боку).

2. Прыгаворка, зачын казкі.

Гэта п., а казка наперадзе.

|| прым. пры́казкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. выраз.

прыце́рці, прытру́, прытрэ́ш, прытрэ́; прытро́м, прытраце́, прытру́ць; прыцёр, -це́рла; прытры́, -цёрты; зак., што.

Трэннем, шліфоўкай шчыльна прыгладзіць, далучыць да чаго-н.

П. шкляны корак да графіна.

|| незак. прыціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыціра́нне, -я, н. і прыці́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

|| прым. прыці́рачны, -ая, -ае.

П. станок.