накляпа́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (спец.).
1. што. Прыкляпаць што-н. да чаго-н.
2. чаго. Кляпаннем зрабіць пэўную колькасць чаго-н.
3. што. Ударамі малатка навастрыць (касу).
Н. касу.
|| незак. наклёпваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. наклёпка, -і, ДМ -пцы, ж. і наклёпванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радыка́л², -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. У матэматыцы: знак (^), які абазначае здабыванне кораня з ліку або матэматычнага выразу, што стаіць пад гэтым знакам.
2. Устойлівая група атамаў у малекуле, якая мае няспараны электрон і здольная пераходзіць без змен з малекулы аднаго рэчыва ў малекулу другога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развя́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
1. гл. развязаць.
2. Збудаванне на аўтамабільных дарогах, якое дазваляе транспарту бесперапынна рухацца ў розных напрамках.
Пабудаваць новую развязку.
3. Заключны эпізод, які завяршае развіццё сюжэта мастацкага твора; вырашэнне канфлікту ў літаратурным творы (спец.).
Нечаканая р. рамана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расо́л -у, м.
1. Салёная вада з прыправамі для засолкі, вымочвання харчовых прадуктаў.
2. Вадкасць, насычаная сокамі засоленых у ёй прадуктаў.
Капуста з расолам.
3. Моцна насычаная солямі прыродная вада.
4. Водны раствор солей, які прымяняецца ў тэхніцы (спец.).
|| прым. расо́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́йтынг, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Тое, што і рэйтынг-ліст (спец.).
2. Індывідуальны лічбавы паказчык ацэнкі папулярнасці, аўтарытэту якой-н. асобы, арганізацыі, групы, іх дзейнасці, праграм, планаў, палітыкі ў пэўны час, а таксама ўвогуле ступень папулярнасці вядомага дзеяча.
Р. кіраўніка ўрада.
|| прым. рэ́йтынгавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самахо́дам, прысл.
1. Механічна (пра падачу разца або дэталі ў станках) (спец.).
2. 3 дапамогай уласнага рухавіка, без пабочнай цягі.
Камбайн ідзе с.
3. Рухаючыся сілай цячэння ракі (пра плыты, сплаўны лес).
Раней плыты маглі ісці с.
4. Уласнымі нагамі, пехатой (разм.).
Ён будзе дабірацца с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блакірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.
1. каго-што. Арганізаваць (арганізоўваць) блакаду.
Б. партызан.
Б. дарогу.
2. што. Закрыць (закрываць) пуць паміж станцыямі, карыстаючыся блакіроўкай (у 2 знач.; спец.).
|| наз. блакірава́нне, -я, н. і блакіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валачы́ць, -лачу́, -ло́чыш, -ло́чыць; незак.
1. каго-што. Тое, што і валачы (але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова і ў розны час).
Валачыў воўк, павалаклі і ваўка.
2. Выцягваць з металу (спец.).
В. дрот.
|| наз. валачэ́нне, -я, н.
|| прым. валачы́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).
В. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ві́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом.
Штэпсельная в.
2. Такое становішча пры стральбе, калі адзін снарад падае бліжэй, а другі далей ад цэлі (спец.).
Узяць батарэю ў вілку.
|| прым. ві́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).
В.
Прыпяці.
2. Выхадная адтуліна чаго-н.
В. ствала шахты.
В. сеткі.
|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).
|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)