Verbum

каардына́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

1. Адна з велічынь, якая вызначае месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы (спец.).

Геаграфічныя каардынаты.

2. перан., мн. Звесткі пра месцазнаходжанне або месцапражыванне каго-н. (разм.).

Напішы мне свае к.

|| прым. каардына́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

казённы, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да казны (у 1 знач.); дзяржаўны.

Казённая маёмасць.

2. перан. Бюракратычны, фармальны (неадабр.).

Казённыя адносіны.

○

Казённая палата — губернская ўстанова па падатках у царскай Расіі.

Казённая частка (спец.) — задняя частка агнястрэльнай зброі, з якой яна зараджаецца.

|| наз. казённасць, -і, ж.

ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).

В.

Прыпяці.

2. Выхадная адтуліна чаго-н.

В. ствала шахты.

В. сеткі.

|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).

|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).

валачы́ць, -лачу́, -ло́чыш, -ло́чыць; незак.

1. каго-што. Тое, што і валачы (але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова і ў розны час).

Валачыў воўк, павалаклі і ваўка.

2. Выцягваць з металу (спец.).

В. дрот.

|| наз. валачэ́нне, -я, н.

|| прым. валачы́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).

В. стан.

ві́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

1. Назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом.

Штэпсельная в.

2. Такое становішча пры стральбе, калі адзін снарад падае бліжэй, а другі далей ад цэлі (спец.).

Узяць батарэю ў вілку.

|| прым. ві́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

аснасці́ць, -а́шчу, -а́сціш, -а́сціць; -а́шчаны; зак., што.

1. Абсталяваць снасцямі.

А. судна.

2. перан. Забяспечыць усімі неабходнымі тэхнічнымі сродкамі.

А. народную гаспадарку.

|| незак. аснашча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і асна́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. аснашчэ́нне, -я, н. і (спец.) асна́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.).

бала́нс², -а і -у, м. (спец.).

1. -у, зб. Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы.

Адвезці б. на ваганетцы ў цэх.

2. -а. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.

Перакінуць б.

|| прым. бала́нсавы, -ая, -ае (у 1 знач.).

Балансавая драўніна.

блакірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Арганізаваць (арганізоўваць) блакаду.

Б. партызан.

Б. дарогу.

2. што. Закрыць (закрываць) пуць паміж станцыямі, карыстаючыся блакіроўкай (у 2 знач.; спец.).

|| наз. блакірава́нне, -я, н. і блакіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 2 знач.).

акцэ́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Націск у слове, а таксама знак націску (спец.).

Зрабіць а. на чым-н. (перан.: падкрэсліваючы, звярнуць увагу на што-н.; кніжн.).

2. Асаблівасці вымаўлення, уласцівыя тым, хто гаворыць на чужой мове.

|| прым. акцэ́нтны, -ая, -ае (да 1 знач.).

абло́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.

А. граніту.

А. цаглянай сцяны.

2. перан. Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.

Абломкі старога свету.

|| прым. абло́мачны, -ая, -ае (спец.).

Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).