бюракра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Прадстаўнік бюракратыі, чыноўнік.
2. Службовая асоба, якая выконвае абавязкі фармальна, не ўнікаючы ў сутнасць справы; букваед, валакітчык (зневаж.).
|| ж. бюракра́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
|| прым. бюракра́цкі, -ая, -ае (да 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бяро́за, -ы, мн. -ы, -ро́з, ж. і бярэ́зіна, -ы, мн. -ы, -зі́н, ж.
Лісцевае дрэва з белай карой, а таксама драўніна гэтага дрэва.
Б. — не пагроза: дзе стаіць, там і шуміць (прыказка).
|| памянш. бяро́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
|| прым. бяро́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валачы́ць, -лачу́, -ло́чыш, -ло́чыць; незак.
1. каго-што. Тое, што і валачы (але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова і ў розны час).
Валачыў воўк, павалаклі і ваўка.
2. Выцягваць з металу (спец.).
В. дрот.
|| наз. валачэ́нне, -я, н.
|| прым. валачы́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).
В. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валюнтары́зм, -у, м.
1. Ідэалістычная плынь у філасофіі, якая аб’яўляе волю вышэйшым, творчым прынцыпам быцця.
2. У палітыцы і грамадскім жыцці: суб’ектывісцкія і адвольныя рашэнні, якія ігнаруюць аб’ектыўна існуючыя ўмовы і заканамернасці.
|| прым. валюнтарысты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і валюнтары́сцкі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ві́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом.
Штэпсельная в.
2. Такое становішча пры стральбе, калі адзін снарад падае бліжэй, а другі далей ад цэлі (спец.).
Узяць батарэю ў вілку.
|| прым. ві́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вінегрэ́т, -у, М -грэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Халодная страва, звычайна прыгатаваная з дробна нарэзаных кавалачкаў агародніны з алеем і воцатам.
Класічны в.
2. перан. Сумесь разнастайных думак і паняццяў.
У галаве в.
В. пачуццяў.
На выставе в. колераў і гукаў.
|| прым. вінегрэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).
В.
Прыпяці.
2. Выхадная адтуліна чаго-н.
В. ствала шахты.
В. сеткі.
|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).
|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́шка, -а, мн. -і, -шак, н.
1. гл. вуха.
2. Тое, што і вуха (у 4 знач.).
В. звона.
В. бота.
3. Дзірачка ў іголцы для ўцягвання ніткі.
Іголкавае в.
4. пераважна мн. Макаронны выраб у выглядзе фігурных кавалачкаў цеста.
Булён з вушкамі.
|| прым. ву́шкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́ма¹, -ы, мн. -ы, гам, ж.
1. Паслядоўны рад музычных гукаў, які павышаецца або паніжаецца ў межах адной ці некалькіх акта́ў.
Мінорная г.
2. перан., чаго. Паслядоўны рад аднародных, але па-рознаму зменлівых якасцей, з’яў.
Г. фарбаў.
Г. гукаў.
|| прым. га́мавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гандля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Чалавек, які займаецца прыватным гандлем.
Гандляры пушнінай.
Г. з латка.
2. Чалавек, які вышэй за ўсё ставіць асабістуто выгаду, карысць, асабісты інтарэс (пагард.).
Ён хабарнік і г.
|| ж. гандля́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.
|| прым. гандля́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)