Verbum

падвы́сіць, ‑высіў, ‑высіш, ‑высіць; зак., каго-што.

Разм.

1. Падняць вышэй. Падвысіць флаг. Падвысіць шлагбаум. // Зрабіць больш высокім у параўнанні з якім‑н. узроўнем. Там, у канцы Грыняў, дзе лесапілка, падвысілі плаціну. Пташнікаў.

2. Перавесці на больш высокую пасаду. Падвысіць у званні. □ [Янкавец] звярнуўся да прыстава: — Скажыце, вас напэўна падвысяць па службе? Колас.

3. Павялічыць, надбавіць (пра цэны, нормы і пад.). [Сегень:] — Няхай жа кожны з нас паставіць перад сабою задачу падвысіць на новы месяц норму свайго вырабу. Чорны.

прыблі́зіцца, ‑блі́жуся, ‑блі́зішся, ‑блі́зіцца; зак.

1. Перамясціцца на больш блізкую адлегласць да каго‑, чаго‑н. Хвядзько саскочыў на другі бок ка́раў, абышоў іх і прыблізіўся да людзей. Лобан. Рыгор выйшаў у пустую глядзельную залу і прыблізіўся да ўваходу за сцэну. Гартны.

2. Стаць блізкім у часе.

3. Стаць больш блізкім да каго‑н., зблізіцца з кім‑н. Пасля размовы з лейтэнантам Юзік зноў нібы прыблізіўся да .. [Любы]. Васілевіч.

4. Стаць падобным на што‑н. Прыблізіцца да лепшых узораў.

тае́мнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць таемнага. Таемнасць становішча. □ Спярша яму было крыху смешна, але па меры таго, як сама апавядальніца ўсё больш і больш захоплівалася таемнасцю здарэння, Лабановіча зацікавіла іншае, а іменна — непасрэдная і цвёрдая вера людзей у існаванне ўсяго гэтага цёмнага спляцення нядобрай сілы. Колас.

2. Нешта загадкавае, невядомае, незразумелае. Нейкай таемнасцю веяла ад постацей святых, павыразаных з дрэва. Броўка. [Дзяўчаты] былі ўсе маладыя, маладосць любіць таемнасць, сакрэты і сюрпрызы. Чорны. Гарыце, сузор’і, гарыце У гэты таемнасці час! Грамыка.

тэмбр, ‑у, м.

1. У музыцы — якасць гуку (яго афарбоўка), якая дазваляе адрозніваць гукі аднолькавай вышыні пры выкананні на розных інструментах або рознымі галасамі. М. Ворвулеў шчасліва спалучае ў сабе прыемны па тэмбру голас, адменную музычнасць і пачуццё сцэны. «Беларусь». Галасы ўсё больш скрыжоўваюцца, пераплятаюцца, узбагачаюць напеў тэмбрамі, робяць яго ўсё больш імклівым і рэльефным. «Полымя». // перан. Аб афарбаванасці, настроенасці чаго‑н. Мяккі тэмбр душы.

2. У фанетыцы — афарбоўка гука, якая вызначаецца становішчам фармант у частотным спектры гука.

[Фр. timbre.]

эмпіры́зм, ‑у, м.

1. Філасофскі напрамак, які прызнае вопыт, пачуццёвае ўспрыманне адзінай крыніцай пазнання і недаацэньвае або зусім адмаўляе тэарэтычныя абагульненні пры вывучэнні асобных фактаў, з’яў. Адзначаная У. І. Леніным тэндэнцыя да пераходу буржуазнай сацыялогіі на пазіцыі эмпірызму ў наступныя дзесяцігоддзі яшчэ больш узмацнілася. «Полымя».

2. Кніжн. Схільнасць да практычнай, вопытнай дзейнасці і прыніжэнне значэння лагічнага аналізу і тэарэтычных абагульненняў.

•••

Паўзучы эмпірызм — вывучэнне асобных фактаў без выяўлення больш глыбокіх сувязей і законаў развіцця; вузкі, абмежаваны падыход да з’яў рэчаіснасці.

[Фр. empirisme ад грэч. empeiria — вопыт.]

бу́хты-бара́хты,

У выразе: з бухты-барахты — раптоўна, не падумаўшы, ні з таго ні з сяго. Ды і не пакінеш бюро з бухты-барахты, тым больш яго [Кузняцова] як старшыню прыводзілі ў прыклад. Пташнікаў.

даўме́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.

Разм. Зразумець, дадумацца. Вядома, каб дзядзька Адам больш уважліва прыглядаўся да Мялешкавых вачэй, ён бы заўважыў у іх смяшынку і можа б даўмеўся, што той казаў няпраўду. Сабаленка.

восць, ‑і, ж., зб.

Доўгія і больш рэдкія валасы на скуры жывёл у параўнанні з асноўным слоем валасоў, шэрсці, шчаціны і пад. Зверху бабёр пакрыты восцю — доўгімі і параўнальна рэдкімі валасамі. В. Вольскі.

заглушы́цца, ‑глушыцца; зак.

1. Стаць менш чутным. Шум дажджу заглушыўся ўдарамі грому.

2. перан. Аслабіцца або знікнуць (пра пачуцці, адчуванні). Успамін не абудзіў былы пачуццяў; яны заглушыліся іншымі, больш моцнымі і стойкімі. Асіпенка.

загусце́ць, ‑ее; зак.

Зрабіцца густым або больш густым. Цеста загусцела. □ Выступіла і загусцела на суках жоўтымі слязамі смала. Каліна. Сонейка грэе, зямля дыміцца пад яго пяшчотай, усюды му ражок загусцеў пад платамі. Ракітны.