Verbum

го́рка¹, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. гл. гара.

2. Зашклёная шафа для посуду.

Хрустальная г.

3. Сістэма чыгуначных пуцей з ухілам, прызначаная для сартавання вагонаў (спец.).

4. Адна з фігур вышэйшага пілатажу: кароткачасовы палёт па ўзыходзячай прамалінейнай траекторыі.

Рабіць горку.

до́за, -ы, мн. до́зы, доз, ж.

1. Дакладна адмераная колькасць чаго-н. (якога-н. рэчыва, лякарства і пад.).

Прымаць лякарства невялікімі дозамі.

Д. радыеактыўнага апрамянення.

2. перан. Некаторая колькасць чаго-н. (іроніі, смеху і пад.).

Д. яўнай іроніі і знявагі.

|| прым. до́завы, -ая, -ае (спец.).

шурава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. што. Перамешваць у топцы палаючае паліва (спец.).

2. перан. Дзейнічаць, рабіць што-н. хутка, энергічна (разм.).

|| наз. шурава́нне, -я, н. і шуро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.).

|| прым. шуро́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

эўры́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

1. Сукупнасць даследчых метадаў, якія выкарыстоўваюцца для адкрыцця раней невядомага.

2. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, дыялогаў, які стымулюе ў вучняў развіццё актыўнага пошуку рашэнняў, а таксама тэорыя такой методыкі.

|| прым. эўрысты́чны, -ая, -ае.

Эўрыстычныя метады навучання.

лаз, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Невялікая адтуліна ў чым-н., праз якую можна пралезці, пранікнуць куды-н.

Л. у плоце.

2. Адтуліна ў сценцы апарата, машыны, катла і пад. для пранікнення ўнутр з мэтай агляду, рамонту, запраўкі (спец.).

|| прым. ла́зны, -ая, -ае.

ла́зер, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Аптычны квантавы генератар для атрымання вузкага інтэнсіўнага, вельмі моцнага пучка святла.

Імпульсны л.

2. Пучок святла, прамень, які атрымліваецца пры дапамозе такога генератара.

Зварка лазерам.

Лячэнне лазерам.

|| прым. ла́зерны, -ая, -ае.

Лазерная ўстаноўка.

Л. прамень.

Лазерная хірургія.

ла́кмус, -у, м. (спец.).

Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.

|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.

○

Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.

◊

Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.

ма́нія, -і, ж.

1. Псіхічнае расстройства, якое характарызуецца павышанай псіхічнай актыўнасцю, узбуджанасцю (спец.).

2. Выключная засяроджанасць свядомасці, пачуццяў на якой-н. адной ідэі.

М. вялікасці.

М. праследавання.

3. перан. Хваравітая неадольная цяга да чаго-н.

М. пісаць вершы.

|| прым. маніяка́льны, -ая, -ае.

М. стан.

мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.

М. бульбу ў скваранае сала.

2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).

М. запалкі.

|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. мача́нне, -я, н.

распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.

1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.

Р. абрус на стале.

2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).

Р. плечы.

◊

Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.

|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).