ма́нія, -і, ж.
1. Псіхічнае расстройства, якое характарызуецца павышанай псіхічнай актыўнасцю, узбуджанасцю (спец.).
2. Выключная засяроджанасць свядомасці, пачуццяў на якой-н. адной ідэі.
М. вялікасці.
М. праследавання.
3. перан. Хваравітая неадольная цяга да чаго-н.
М. пісаць вершы.
|| прым. маніяка́льны, -ая, -ае.
М. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.
1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.
М. бульбу ў скваранае сала.
2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).
М. запалкі.
|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. мача́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.
1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.
Р. абрус на стале.
2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).
Р. плечы.
◊
Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.
|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распылі́ць, -пылю́, -пы́ліш, -пы́ліць; -пы́лены; зак.
1. што. Рассеяць, распырскаць моцным струменем (парашок, вадкасць).
2. перан. каго-што. Раскідаць дробнымі групамі, часткамі, пазбавіўшы гэтым дзейнасці, сілы.
Р. сілы.
Р. сродкі.
|| незак. распыля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. распыле́нне, -я, н. і распы́л, -у, м. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ро́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Вярчальная частка, вал у машынах.
2. Машына (транспартнае прыстасаванне, прылада), якая кіруецца аўтаматычна і загатоўкі якой рухаюцца па дугах акружнасці разам з прыладамі, якія іх апрацоўваюць.
|| прым. ро́тарны, -ая, -ае.
Ротарная лінія (комплекс ротараў; у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рубе́ц¹, -бца́, мн. -бцы́, -бцо́ў, м.
1. Глыбокі след на целе пасля зажыўшай раны.
2. Паглыблены след, засечка на чым-н.
3. Патоўшчанае шво на тканіне, скуры.
|| памянш. ру́бчык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым-.
рубцо́вы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сало́мка, -і, ДМ -мцы, ж.
1. гл. салома.
2. зб. Сцёблы абабітага льну, канапель.
3. Кандытарскі, мучны выраб у выглядзе тонкіх доўгіх палачак або трубачак.
4. зб. Тонкія і кароткія драўляныя палачкі, з якіх робяць запалкі (спец.).
|| прым. сало́мкавы, -ая, -ае (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самацёк, -у, м.
1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.
С. вады.
2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.
Пусціць справу на с.
|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Самацёчнае арашэнне.
С. канал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сікі, -аў, адз. ву́сік, -а, м.
1. Маленькія вусы.
У хлопца ўжо в. прабіваюцца.
2. У раслін: ніткападобныя атожылкі на лістах, сцёблах.
3. У членістаногіх: органы нюху і дотыку ў выглядзе прыдаткаў на галаве.
|| прым. ву́сікавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыстасава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся; зак.
Асвоіўшыся з чымн., набыць патрэбныя навыкі, уменне.
П. да абставін.
П. да новых умоў жыцця.
|| незак. прыстасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. прыстасава́нне, -я, н. і прыстасо́ўванне, -я, н.
|| прым. прыстасава́льны, -ая, -ае (спец.).
Прыстасавальныя ўласцівасці.
Прыстасавальная афарбоўка насякомых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)