Verbum

агля́д, -у, М -дзе, м.

1. гл. агледзець.

2. Абследаванне якога-н. аб’екта для выяўлення або праверкі яго стану.

Медыцынскі а.

Тэхнічны а.

3. Афіцыйнае інспектаванне войск камандаваннем на парадзе.

4. Грамадская праверка, паказ чаго-н.

А. выстаўкі.

5. Кароткае паведамленне пра з’явы, падзеі, факты, звязаныя паміж сабою.

А. творчасці пісьменніка.

Міжнародны а.

|| прым. агля́дны, -ая, -ае.

А. артыкул.

адва́л, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у, гл. адваліць (да 1 знач.).

2. -а. Прыстасаванне ў плузе для адразання і пераварочвання пласта зямлі.

3. -а. Перавернуты пласт зямлі.

4. -а. Насып з пустых парод, шлаку і пад. на горных распрацоўках (спец.).

|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 2—4 знач.).

◊

Да адвалу (разм.) — наесціся да сыці.

пракаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак.

1. што. Перамясціць коцячы.

П. бочку.

2. каго. Правесці для забавы.

П. на машыне.

3. Хутка праехаць (разм.).

Нехта пракаціў на веласіпедзе.

◊

Пракаціць на вараных (уст.) — не выбраць, праваліць на выбарах [першапачаткова, пры балаціроўцы шарамі, пакласці чорныя, нявыбарчыя шары].

|| незак. прака́тваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 3 знач.) і прако́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 3 знач.).

рага́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Перашкода на шляху пранікнення куды-н. у выглядзе некалькіх накрыж збітых калоў, прымацаваных да доўгага бруса.

2. перан. звычайна мн. Перашкода, замінка.

Бюракратычныя рагаткі.

3. Невялікая драўляная развіліна з прывязанай да абодвух яе канцоў гумкай для кідання чаго-н.

Страляць з рагаткі.

|| прым. рага́тачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

спорт, -у, М -рце, м.

1. Фізічныя практыкаванні для развіцця і загартоўкі, умацавання арганізма.

Лыжны с.

2. Фізічныя практыкаванні як прафесійны занятак з мэтай дасягнення высокіх вынікаў у спаборніцтвах (напр., гімнастыка, бокс, барацьба, футбол і інш.).

3. перан. Занятак, які з’яўляецца прадметам азартнага захаплення.

Камп’ютарныя гульні — нездаровы с.

|| прым. спарты́ўны, -ая, -ае.

С. комплекс.

Спартыўныя гульні.

спружы́на, -ы, мн. -ы, -жы́н, ж.

1. Пругкая металічная палоска ці дрот і пад., выгнутыя пераважна спіраллю, што служыць для змяншэння сілы ўдараў, прывядзення ў рух механізмаў і інш.

С. ў гадзінніку.

Дзвярная с.

2. перан., чаго або якая. Рухаючая сіла чаго-н.

Унутраныя спружыны ўчынкаў.

|| прым. спружы́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Спружынная канапа (са спружынамі).

спры́тны, -ая, -ае.

1. Якому ўласцівы фізічны спрыт; лоўкі, умелы, паваротлівы ў рабоце.

Ён быў с., здольны да ўсякай работы.

Спрытныя рукі ўсё зробяць.

2. Які знаходзіць выхад з любога становішча, прадпрымальны, кемлівы, знаходлівы.

С. арганізатар.

3. Зграбны, прыгожага аблічча, стройнага складу.

С. хлопец.

4. Зручны для карыстання (пра рэчы, прылады; разм.).

Спрытная лапата.

|| наз. спры́тнасць, -і, ж.

стая́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Прыпынак у час руху.

С. аўтобуса.

2. Месца, дзе размяшчаюцца на час прыпынку, на часовае жыхарства.

С. геолагаў.

С. добра прыстасавана для адпачынку.

3. Месца, дзе часова стаіць транспарт.

С. асабістых машын забаронена.

4. Месца пасялення людзей каменнага веку.

|| прым. стая́начны, -ая, -ае і стая́нкавы, -ая, -ае.

стрэ́мя, стрэ́мя і стрэ́мені, Д стрэ́мю і стрэ́мені, В стрэ́мя, Т стрэ́мем і стрэ́менем, М (аб) стрэ́мі і стрэ́мені, мн. страмёны, страмён і страмёнаў, н.

1. Прыстасаванне ў выглядзе жалезнай дужкі з вушкам для ўпору нагі конніка, якая падвешваецца да сядла пры дапамозе рэменя.

2. Тое, што і стрэмечка (спец.).

|| прым. страмянны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

стэрэаты́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Копія друкарскага набору, нанесеная на металічную, гумавую або пластмасавую пласцінку; ужыв. для шматтыражных і паўторных выданняў (спец.).

Літы с.

2. перан. Нязменны, агульнапрыняты ўзор чаго-н., якога прытрымліваюцца; стандарт, шаблон, трафарэт (кніжн.).

Дзейнічаць па стэрэатыпе.

|| прым. стэрэаты́пны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Стэрэатыпная копія.

Стэрэатыпнае выданне кнігі (са стэрэатыпа).