Verbum

чыта́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто чытае якія-н. творы, да каго звернуты творы пісьменнасці.

Апавяданне спадабалася чытачам.

2. Наведвальнік, абанент грамадскай бібліятэкі.

Бібліятэка праводзіць перарэгістрацыю чытачоў.

|| ж. чыта́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. чыта́цкі, -ая, -ае.

ша́бля, -і, мн. -і, -бель і -яў, ж.

Халодная зброя з доўгім выгнутым клінком.

Сячы шаблямі ворага.

Атрад у сто шабель (г.зн. складаецца са ста кавалерыстаў).

|| памянш. ша́белька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.

|| прым. ша́бельны, -ая, -ае.

Шабельныя ножны.

шквал, -у, м.

1. Раптоўны моцны парыў ветру, які суправаджаецца звычайна навальнічным ліўнем.

Наляцеў ш.

Ш. смеху (перан.).

2. перан. Моцная масіраваная стральба.

Ш. агню.

|| прым. шква́льны, -ая, -ае і шква́лісты, -ая, -ае.

Шквальны (шквалісты) вецер.

Шквальны агонь кулямётаў.

Шквальныя апладысменты (перан.).

шпарга́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж. (разм.).

1. Лісток паперы з запісамі, якім тайна карыстаецца нядобрасумленны навучэнец у час праверкі яго ведаў.

2. Паперка з тэкстам, загадзя падрыхтаваная для выступаючага.

Гаварыць па шпаргалцы.

|| прым. шпарга́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

шэрсць, -і, ж.

1. Валасяное покрыва жывёл.

Гладкая ш.

Валіць ш. (рыхтуючы да апрацоўкі, узбіваць, збіваць).

2. Пража з такіх валасоў.

Вязаць шкарпэткі з шэрсці.

3. Тканіна з такой пражы.

Сукенка з шэрсці.

|| прым. шарсцяны́, -а́я, -о́е (да 2 і 3 знач.).

эмігра́цыя, -і, ж.

1. Добраахвотнае або вымушанае перасяленне са сваёй радзімы ў іншую краіну па палітычных, эканамічных і іншых матывах.

2. Знаходжанне за межамі сваёй радзімы ў выніку такога перасялення.

Быць два гады ў эміграцыі.

3. зб. Эмігранты.

|| прым. эміграцы́йны, -ая, -ае.

эмфа́за, -ы, ж. (спец.).

1. У літаратуры: узмацненне эмацыянальнай выразнасці мовы, якое дасягаецца зменай інтанацыі і выкарыстаннем парадку слоў і розных рытарычных фігур.

2. У лінгвістыцы: спосаб артыкуляцыі, які стварае напружанасць у гучанні некаторых зычных гукаў.

|| прым. эмфаты́чны, -ая, -ае.

Э. націск.

эпіцэ́нтр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Вобласць на паверхні зямлі, размешчаная над ачагом землетрасення, выбуху і пад.

Э. ядзернага выбуху.

2. перан. Месца, дзе што-н. праяўляецца з найбольшай сілай (кніжн.).

У эпіцэнтры падзей.

|| прым. эпіцэнтры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

юбіле́й, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Гадавіна чыйго-н. жыцця, чыёй-н. дзейнасці, існавання каго-, чаго-н. (звычайна пра круглую дату).

Адзначаць ю.

Пяцідзесяцігадовы ю. пісьменніка.

2. Урачыстасці, прысвечаныя такой гадавіне.

Запрасіць на ю.

|| прым. юбіле́йны, -ая, -ае.

Ю. медаль.

Юбілейныя дні.

назо́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У граматыцы: часціна мовы, якая абазначае прадмет або апрадмечанае паняцце, мае катэгорыю роду і змяняецца па склонах і ліках.

2. У матэматыцы: лік у простых дробах, які паказвае, на колькі частак падзелена адзінка.

|| прым. назо́ўнікавы, -ая, -ае.