Verbum

не́хта, не́кага, не́каму, не́кага, не́кім, аб не́кім, займ. неазнач.

1. Невядома хто, нейкі чалавек.

Н. стукаў у дзверы.

2. Якісьці мала каму вядомы чалавек (у спалучэнні з прозвішчам, імем).

Н.

Іваноў.

3. Які-н. чалавек, усё роўна хто; хто-н.

перавы́хаваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго (што).

Выхаваннем прывіць каму-н. новыя звычкі, погляды, нормы паводзін і пад.

П. недысцыплінаванага вучня.

|| незак. перавыхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. перавы́хавацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. перавыхо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. перавыхава́нне, -я, н.

пераступі́ць², -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.

1. што. Добраахвотна адмовіцца ад чаго-н. на карысць другога; ахвяраваць што-н., чым-н.

П. чаргу.

Я лепш сваё пераступлю.

2. каму-чаму. Зрабіць уступку, саступіць.

Старому чалавеку трэба п.

|| незак. пераступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

по́слух, -у, м.

1. Пакорнасць, паслушэнства.

Трымаць дзяцей у послуху.

2. У манастырах: абавязак, ускладзены на кожнага манаха, а таксама спецыяльная работа, што прызначаецца за які-н. грэх, правіннасць.

Назначыць каму-н. п.

3. Чутка, пагалоска.

Пусціць па вёсцы п.

дапамо́жны, -ая, -ае.

1. Прызначаны для дапамогі каму-, чаму-н.; падсобны.

Д. матэрыял.

2. Неасноўны, дадатковы.

Д. цэх.

Дапаможная гаспадарка.

○

Дапаможны дзеяслоў — асабовая форма дзеяслова, што ўжыв. для выражэння аналітычных дзеяслоўных форм або састаўнога выказніка, напр.: быў настаўнікам, буду чытаць.

жада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., чаго, з інф. або са злуч. «каб».

1. Хацець што-н. здзейсніць, зрабіць, займець.

Жадаю бачыць сына.

2. каму-чаму і з інф. Выказваць якія-н. пажаданні, зычыць.

Жадаю вам здароўя.

|| зак. пажада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).

1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.

Добра яму жывецца.

2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.

Не жывецца мне без сына.

Не жывецца бацьку ў новай хаце.

буксі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Судна, якое буксіруе іншыя судны, плыты.

2. Канат або стальны трос для буксіроўкі.

Цягнуць на буксіры.

◊

Браць на буксір каго (разм.) — памагаць каму-н., хто адстае ў выкананні чаго-н.

|| прым. буксі́рны, -ая, -ае.

муштрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго (што).

1. Навучаць жорсткімі метадамі, ставячы суровыя патрабаванні.

2. Дапякаць каму-н. несправядлівымі папрокамі.

|| зак. вы́муштраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| наз. муштрава́нне, -я, н. і муштро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

навуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго.

1. Перадаваць каму-н. якія-н. веды, навыкі.

Н. грамаце.

Н. гуляць у шахматы.

2. Падбіваць на што-н. нядобрае (разм.).

Вуліца навучае лаянцы.

3. Даваць параду, наводзіць на розум (разм.).

Маці навучае дзяцей дабру.