эпале́т, -а, М -е́це, часцей мн. -ы, -аў, м.
1. Наплечны знак адрознення воінскага звання на ваеннай форме (уст.).
2. Парадны пагон афіцэраў, генералаў і адміралаў, упрыгожаны махрамі, пазументамі (у некаторых арміях).
3. Элемент дэкору адзення.
|| прым. эпале́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпапе́я, -і, мн. -і, -пе́й, ж.
1. Вялікі твор эпічнага жанру, у якім апісваюцца значныя гістарычныя падзеі.
Э.
Івана Мележа «Людзі на балоце».
2. перан. Буйная, значная падзея, якая ахоплівае цэлы гістарычны перыяд.
Э.
Вялікай Айчыннай вайны.
|| прым. эпапе́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
я́шчар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Буйная млекакормячая жывёліна некаторых паўднёвых краін, якая мае пакрытае рагавой луской цела, невялікую галаву, доўгі хвост і кароткія лапы з моцнымі кіпцюрамі.
2. Устарэлая назва некаторых вымерлых паўзуноў і земнаводных.
|| прым. я́шчарны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
накі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.
1. Кінуўшы наверх, прыкрыць, накрыць каго-, што-н.
Н. на плечы хустку.
2. Тое, што і набавіць (разм.).
Н. некалькі тысяч.
|| незак. накіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і накі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| прым. накідны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́рат, -а, М -раце, мн. -ы, -аў, м.
Рыбалоўная снасць канічнай формы ў выглядзе сеткавай камеры, нацягнутай на драўляны каркас, з кароткім конусападобным уваходам; верша.
Хлопцы лавілі карасёў нератам.
◊
Трапіць у нерат — знянацку, нечакана апынуцца ў безвыходным становішчы.
|| прым. не́ратны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пако́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Асобнае памяшканне для жылля ў кватэры.
Ізаляваны п.
2. мн. Раскошныя жылыя памяшканні ў царскім палацы.
○
Прыёмны пакой — памяшканне ў бальніцы для прыёму хворых і аказання ім медыцынскай дапамогі.
|| прым. пакаёвы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палява́нне, -я, мн. -і, -яў, н., на каго-што або за кім.
Пошукі і высочванне звяроў, птушак з мэтай знішчэння або лоўлі.
П. на ваўкоў.
П. за перапёлкамі.
П. за варожым снайперам (перан.).
|| прым. паляўні́чы, -ая, -ае.
Паляўнічае таварыства.
П. сабака.
П. промысел.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папячы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Асоба, якая афіцыйна назначаецца для папячыцельства (у 1 знач.).
П. непаўналетняга.
2. У дарэвалюцыйны час: званне кіраўніка некаторых устаноў.
П. вучэбнай акругі.
|| ж. папячы́цельніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
|| прым. папячы́цельскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патало́гія, -і, ж.
1. Навука аб хваробных працэсах, адхіленнях ад нормы ў арганізме.
2. Хваравітае адхіленне ад нормы.
|| прым. паталагі́чны, -ая, -ае.
Паталагічная анатомія (раздзел медыцыны, які вывучае хваробныя змены ў арганізме шляхам анатаміравання трупаў, даследавання выдаленых пры аперацыі органаў і тканак).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патру́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Невялікая група ад воінскага падраздзялення, міліцыі, ад грамадскай аховы (ці ваеннае судна, самалёт) для нагляду за парадкам, за бяспекай у пэўным раёне.
Баявы п.
П. міліцыі.
Зялёны п. (па ахове лесу).
|| прым. патру́льны, -ая, -ае.
Патрульная служба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)