Verbum

цяце́ра, -ы, мн. -ы, -це́р, ж. (разм.).

1. Тое, што і цецярук.

2. перан. Пра някемлівага, няспрытнага чалавека (разм., неадабр.).

◊

Глухая цяцера (груб.) — абразлівы выраз, які ўжываецца ў адносінах да глухога чалавека.

Сонная цяцера — пра вялага, соннага чалавека.

чэ́сны, -ая, -ае.

1. Праўдзівы, прамы; добрасумленны.

Ч. чалавек.

Ч. ўчынак.

2. Заснаваны на правілах чэсці, добрапрыстойнасці.

Чэснае жыццё.

Чэснае імя.

3. Маральна чысты, цнатлівы.

◊

Чэснае слова — выраз, які ўпэўнівае ў праўдзівасці чаго-н.

|| наз. чэ́снасць, -і, ж.

экранізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Увасобіць на экране які-н. твор мастацтва, не прызначаны спецыяльна для кіно.

Э. спектакль.

|| наз. экранізава́нне, -я, н. і экраніза́цыя, -і, ж.

Э. оперы.

Э. твораў беларускай літаратуры.

яку́ты, -аў, адз. яку́т, -а, М яку́це, м.

Народ цюркскай моўнай групы, які складае асноўнае насельніцтва Рэспублікі Саха (Якуціі), што ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| ж. яку́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. яку́цкі, -ая, -ае.

раўнаду́шны, -ая, -ае.

1. Абыякавы да людзей, да навакольнага.

Ён чалавек р.

2. да каго-чаго. Які не адчувае схільнасці, цікавасці, цягі да каго-, чаго-н.

Ён р. да паэзіі.

|| наз. раўнаду́шнасць, -і, ж. і раўнаду́шша, -а, н.

спра́ўны, -ая, -ае.

1. Без пашкоджанняў, прыгодны для карыстання.

Спраўная машына.

С. матор.

2. Які знаходзіцца ў добрым стане; добры.

Спраўная гаспадарка.

С. конь.

3. Старанны, добрасумленны.

С. гаспадар.

4. Удалы, кемлівы.

С. хлопец.

|| наз. спра́ўнасць, -і, ж.

спрытню́га, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ню́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -ню́г (разм., неадабр.).

Чалавек, які рознымі хітрыкамі выгадна для сябе выкарыстоўвае абставіны.

Ведаем мы гэтага спрытнюгу, ён ужо тры кватэры мае.

тапагра́фія, -і, ж.

1. Раздзел геадэзіі, які займаецца вывучэннем паверхні зямлі, сродкаў яе вымярэння і адлюстраваннем мясцовасці на планах або картах.

2. Паверхня і ўзаемнае размяшчэнне асобных пунктаў мясцовасці.

Т.

Магілёўскай вобласці.

Т. горада.

|| прым. тапаграфі́чны, -ая,-ае.

трайні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Прадмет, які мае тры аднародныя часткі або складаецца з трох частак.

Паляўнічы т. (трохстволка).

2. Мера або прадмет, якія складаюцца з трох аднолькавых адзінак, частак.

Дошка-т.

|| прым. трайніко́вы, -ая, -ае.

траску́чы, -ая, -ае.

1. Які ўтварае трэск (у 1 і 2 знач.).

2. перан. Пусты, беззмястоўны, разлічаны на знешні эфект (аб размове, словах).

3. перан. Вельмі моцны (пра мароз).

|| наз. траску́часць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).