Verbum

спадаро́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які знаходзіцца ў дарозе разам з кім-н.

Мой с. — вясёлы чалавек.

2. перан. Тое, што спадарожнічае чаму-н., з’яўляецца разам з чым-н.

Сырое надвор’е — с. прастудных захворванняў.

3. Нябеснае цела, якое рухаецца вакол планеты, зоркі.

С.

Зямлі — Месяц.

4. Касмічны апарат, які запускаецца ў касмічную прастору з дапамогай ракетных установак.

Запусціць с.

|| ж. спадаро́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

|| прым. спадаро́жнікавы, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.) і спадаро́жніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

грыф³, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Штэмпель з узорам чыйго-н. афіцыйнага подпісу, а таксама адбітак з гэтага штэмпеля.

2. Спецыяльны надпіс на кнігах і дакументах, які вызначае правілы карыстання імі.

Брашура з грыфам «На правах рукапісу».

напластава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., чаго.

1. Накласці пластамі.

2. Нарэзаць пластамі (спец.).

Н. рыбы для салення.

3. перан. Пакінуць які-н. адбітак за доўгі перыяд часу.

|| незак. напласто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. напластава́нне, -я, н.

невераго́дны, -ая, -ае.

1. Непраўдападобны, фантастычны.

Неверагодная гісторыя.

2. Надзвычай вялікі, значны; неймаверны.

Неверагодная хуткасць.

3. Які выклікае сумненні ў сваёй правільнасці.

Неверагодныя звесткі.

|| наз. невераго́днасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).

◊

Да неверагоднасці (разм.) — надзвычайна, вельмі.

няўва́жлівы, -ая, -ае.

1. Рассеяны, без дастатковай увагі.

Н. слухач.

2. Які не праяўляе ўвагі да каго-, чаго-н.; няветлівы.

Н. да сям’і.

3. Такі, што не можа быць прыняты да ўвагі.

Няўважлівыя прычыны.

|| наз. няўва́жлівасць, -і, ж.

раўнаду́шны, -ая, -ае.

1. Абыякавы да людзей, да навакольнага.

Ён чалавек р.

2. да каго-чаго. Які не адчувае схільнасці, цікавасці, цягі да каго-, чаго-н.

Ён р. да паэзіі.

|| наз. раўнаду́шнасць, -і, ж. і раўнаду́шша, -а, н.

рэ́зчык¹, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Майстар па мастацкай разьбе; разьбяр.

Р. па дрэве, па косці, па мармуру.

2. Рабочы, які займаецца рэзкай чаго-н. (спец.).

Р. паперы.

|| ж. рэ́зчыца, мн. -ы, -чыц.

|| прым. рэ́зчыцкі, -ая,-ае.

сапе́рнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Чалавек, які сапернічае з кім-н. у чым-н.

Сур’ёзны с. чэмпіёна.

Няма сапернікаў у каго-н. у чым-н. (няма роўных).

|| ж. сапе́рніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. сапе́рніцкі, -ая, -ае.

вода... (а таксама вада...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач.: які адносіцца да вады, да яе выкарыстання, да дзеянняў сілай вады; пішацца, калі націск у другой частцы слова падае не на першы склад, напр.: водаварот, водакарыстанне, воданепранікальны.

выяўле́нчы, -ая, -ае (кніжн.).

Які дае магчымасць наглядна паказаць, адлюстраваць што-н.

Выяўленчыя сродкі.

○

Выяўленчае мастацтва — назва мастацтва, у творах якога вобраз увасоблены на плоскасці ці ў прасторы (жывапіс, графіка, скульптура, а таксама архітэктура).

|| наз. выяўле́нчасць, -і, ж.