Verbum

пло́шча, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Частка плоскасці, абмежаваная замкнутай ломанай або крывой лініяй.

П. чатырохвугольніка.

2. Незабудаванае вялікае і роўнае месца (у горадзе, вёсцы), ад якога звычайна разыходзяцца ў розныя бакі вуліцы.

П.

Перамогі ў Мінску.

3. Прастора, памяшканне, прызначаныя для якіх-н. мэт.

П. пад азімыя культуры.

Жылая п.

сімфо́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.

1. Вялікі (звычайна з чатырох частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам) музычны твор для аркестра.

Трэцяя с.

Бетховена.

2. перан. Гарманічнае спалучэнне, злучэнне чаго-н.

С. колераў.

|| прым. сімфані́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

С. аркестр (са струннымі, духавымі і ўдарнымі інструментамі).

мілі́цыя, -і, ж.

1. У некаторых постсавецкіх краінах: сістэма дзяржаўных службаў і органаў для аховы грамадскага парадку, забеспячэння асабістай бяспекі грамадзян і іх маёмасці.

2. зб. Работнікі гэтай установы.

3. Назва народнага апалчэння ў некаторых краінах.

|| прым. міліцэ́йскі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і міліцы́йны, -ая, -ае (да 3 знач.).

нака́т, -у, М -ка́це, м.

1. гл. накатаць.

2. Рад бярвён, жэрдак і пад., насланых наверх або пад нізам чаго-н.; насціл.

Бліндажу тры накаты.

3. Слой фарбы на прыладзе для атрымання адбітку на якой-н. паверхні (на сцяне, паперы і інш.), а таксама ўзор на сценах.

Прыгожы н.

|| прым. нака́тны, -ая, -ае.

нала́дзіцца, -ла́джуся, -ла́дзішся, -ла́дзіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пайсці на лад; прыняць належны кірунак; устанавіцца.

Работа наладзілася.

Надвор’е наладзілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць прыгодным (для работы, карыстання і пад.).

Станок наладзіўся.

3. Сабрацца, прыладзіцца рабіць што-н.

Н. слухаць радыё.

|| незак. нала́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

не́чага¹, не́чаму, не́чага, не́чым, не́ аб чым.

1. займ. адмоўны, з інф. Няма нічога, каб...

Чытаць нечага, трэба ісці ў бібліятэку.

Хлеба нечым нарэзаць.

2. займ. неазнач. ў Р(ад займенніка «нешта»). Чагосьці.

Для нечага ж трэба яму ехаць у горад?

3. часц. Лепш бы; дарэчы (разм.).

Заадно нечага і родных наведаў.

паплаво́к¹, -лаўка́, мн. -лаўкі́, -лаўко́ў, м.

1. Лёгкі плаваючы прадмет, які прымацоўваецца да лёскі, да сеткі або трымаецца на якары.

П. вудачкі.

П. невада.

2. Прыстасаванне, якое выкарыстоўваецца для надання плывучасці чаму-н. (від лодкі, прагумаваны мех, надзьмуты ветрам і пад.).

Мост на паплаўках.

|| прым. паплаво́чны, -ая, -ае і паплаўко́вы, -ая, -ае.

пракаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перамясціцца куды-н. коцячыся.

Сляза пракацілася па твары.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Раздацца (пра раскацістыя гукі).

Пракаціўся гром.

3. Праехацца для забавы, з’ездзіць куды-н. ненадоўга.

П. на самакаце.

|| незак. прако́чвацца, -аецца (да 1 і 2 знач.).

працячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́; -цёк, -цякла́, -ло́; зак.

1. Прайсці дзе-н. сваім цячэннем (пра раку, ручай).

2. Прасачыцца, пранікнуць.

Вада працякла ў лодку.

3. Стаць пранікальным для вільгаці, дзіравым.

Страха працякла.

4. перан. Прайсці, мінуць.

Гады працяклі.

Хвароба працякла без ускладненняў.

|| незак. працяка́ць, -а́е.

|| наз. працяка́нне, -я, н.

прызначэ́нне, -я, н.

1. Роля, функцыя каго-, чаго-н.

Спецыяльнае п.

Група асобага прызначэння.

2. Рашэнне аб залічэнні на пасаду, якую-н. работу, а таксама дакумент з такім рашэннем.

Атрымаць п. на работу.

3. Асноўная функцыя чаго-н., прызначанасць для чаго-н.

Скарыстаць па прызначэнні.

П. інструментаў.

Перадаць па прызначэнні (куды належыць).