узвесялі́ць, ‑весялю, ‑вяселіш, ‑вяселіць; зак., каго-што.
Разм. Прывесці ў радасны, вясёлы стан. Такія думкі ўзвесялілі .. [Клебера], палепшылі яго настрой, тым больш, што раненая нага бадай што і не балела. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
худзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Рабіцца худым, хударлявым. Накупляй паперы болей І чарнілам запасіся, Каб худзелі пісьманосцы, Ношкі носячы мне пісем. Панчанка. [Максім:] — [Давід] увачавідкі губляе сілы і худзее ўсё больш. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цверазі́ць, цверажу, цвяразіш, цвярэзіць; незак., каго.
Рабіць цвярозым або больш цвярозым. Галава ў Міканора была цяпер зусім ясная: мароз, што сцінаў рэбры пад гімнасцёркаю, добра цверазіў, даваў у дужасці. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпіту́ра, ‑ы, ж.
Дробны рачок, што водзіцца ў прэсных вадаёмах і фільтруе ваду. Эпітура за год фільтруе ў 10 разоў вады больш, чым яе наступае ў Байкал з усіх прытокаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляга́цца ’(аб кані, карове) брыкацца, біцца, калоцца’ (Інстр. III; слонім., Сцяшк. Сл.). Да прасл. lęgati. Больш падрабязна гл. ля́га 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мы́тніца, мытня ’таможня’ (ТСБМ, Нас., АУ). З польск. mytnica, mytnia ’тс’. Больш падрабязна гл. Германовіч, Лекс. і грам., 3–5.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скавы́рыць ‘галасіць, раўсці’ (Касп.), параўн. старое польск. skowyrać, skowérać ‘бурчаць, бубнець’. Гукапераймальнае. Больш падрабязна гл. скавытаць; параўн. таксама папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зноў, ізноў, занава, нанова, нанава, болей, больш, яшчэ раз, другі раз, спачатку; зноўку (разм.) □ з новай сілай
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
пасвяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
1. Стаць халаднейшым (пра вецер, паветра). Ноч ціхая, ледзь-ледзь павявае вецер. Цёплы з вечара, ён цяпер крыху пасвяжэў. С. Александровіч. // безас. Пахаладнець (пра надвор’е). Нарэшце прайшоў невялікі дожджык і вось толькі цяпер, пад вечар, крыху пасвяжэла. В. Вольскі.
2. Стаць больш яркім, свежым. На схілах дарогі раслі рамонкі, чырвоныя пеўнікі, львіны зеў. Здаецца, і яны пачалі ажываць, пасвяжэлі ад прахалоды. Арабей. Бач, нават ягады на рабіне, што расла ў двары, зрабіліся больш чырвоныя, пасвяжэлі. Ермаловіч. // Стаць больш бадзёрым, здаравейшым, прыгажэйшым. Байцы пасвяжэлі, павесялелі пасля сну, дарма што адпачынак іх быў вельмі кароткі. Кулакоўскі. [Сынклета] пасвяжэла, паяснела — не толькі стала маладзей за сваіх пяцьдзесят гадоў, а хоць карціну пішы з яе. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кана́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Штучнае рэчышча, напоўненае вадой.
Асушальны к.
2. Вузкая поласць у выглядзе трубы, трубкі ўнутры чаго-н. (спец.).
К. ствала гарматы.
3. Лінія сувязі, камунікацыі.
Перадача вядзецца па трох каналах.
4. Тое, што і тэлеканал.
Пераключыць тэлевізар на больш цікавы к.
5. звычайна мн., перан. Шляхі, сродкі для дасягнення чаго-н.
Дыпламатычныя каналы.
|| прым. кана́льны, -ая, -ае (да 1, 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)