Амарко́ціць ’засмуціць’ (Нас.), амаркочаны ’засмучаны’ (Нас.). Гл. маркота.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мальчу́га ’дзяцюк’ (Нас.), мальчуга́ ’хлапчына’ (воран., Сл. ПЗБ), мальчуга́н ’даволі вялікі дзяцюк’ (Нас.), мальчу́жка ’хлопчык’ (Нас.) — запазычаны з рус. мовы (Даль, 2, 764). Аналагічна мальчы́шча ’вялікі дзяцюк’ (Нас.). Паўн. рус. наўг. (грэбл.) мальчи́ще ’падлетак, хлопчык’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наўпаміна́нне ’напамінанне’ (Нас., Яруш.), наўпаміна́ць угаворваць, пераконваць, наўпамянуць угаварыць; напомніць’ (Нас.). Відаць, у выніку кантамінацыі напамінаць ’прыпамінаць’ і упамінаць ’пераконваць; напамінаць’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абшмульга́ць ’абдзерці’ (Нас., Бяльк.), абшмульганы ’абадраны’ (Нас.). Гл. шмульгаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адрантве́лы ’адубелы’ (Нас.), адрантаваць (Нас., Касп., КЭС) < польск. odrętwić.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ба́кала ’разява’ (Нас.). Паводле Нас., ад ба́чыць ’глядзець’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́ксціць ’ахрысціць’ (Нас.). Паланізаваная форма з вы́крэсціць ’тс’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́лупіць ’абадраць, ачысціць ад скуры, лупін’ (БРС, Нас., Яруш., Касп.); ’вырваць, паглуміць’ (Сцяшк.); ’вытарашчыць вочы’ (Нас., Бяльк.); ’пабіць, адлупцаваць’ (БРС, Нас., Шат.); ’выставіць напаказ’ (Нас.), вы́лупіцца ’вылезці з яйца (аб птушанятах)’ (Нас.); ’накінуцца на некага з крыкам, ашчэрыцца’ (Нас., Шат.); ’прыбрацца, упрыгожыцца’ (Касп.). Гл. лупіць. Апошняе значэнне запазычана, магчыма, з рус. мовы; параўн. рус. пск., цвяр., валаг., каз. і г. д. вылупа́ться ’прыбірацца, выстройвацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баўтру́к ’абжора, дармаед’ (Касп.), Баўтрамей (уласн. імя) (Нас.), ’непаваротлівы хлопчык, які толькі капрызіць’ (Нас.), баўтрю́к ’нехлямяжы, таўстапузы чалавек’ (Нас.), баўтру́с ’непаваротлівы, свавольны хлопчык’ (Нас.). Рус. дыял. бавтрю́к ’бялізны чалавек; гультай, дармаед’ (смал.). Параўн. і ўкр. прозвішча Бовтру́к. Ад уласнага імя Баўтрамей (так Нас.), скарочаныя формы якога давалі розныя пейаратыўныя назвы (параўн. Брукнер, 15).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адука́цыя (Нас., Яруш., БРС, Гарэц.), адукаваны (Нас., БРС, Гарэц.), адукаванне (Нас.), едукацыя (Шпіл.), адукаваць (Шат.), едукаваться (Шпіл.) < польск. edukować, edukacja < лац. duco, ducere ’весці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)