мадэра́тар, ‑а, м.

Спец.

1. Прыстасаванне для рэгулявання сілы гуку ў музычных клавішных інструментах.

2. Прыстасаванне, пры дапамозе якога прыцішваюць ход машыны.

[Ад лац. moderator — стрымліваючы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адно́рак, ‑рка, м.

Разм. Адгалінаванне, запасны ход ад асноўнай нары. Пад адной з іх [ялін] нара барсука з некалькімі запаснымі адноркамі. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́ятнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Стрыжань або ланцуг з цяжарам на ніжнім канцы, які мерна вагаецца з боку ў бок у падвешаным стане.

Насценны гадзіннік з маятнікам.

2. Рухомае кольца ў ручным ці кішэнным гадзінніку, якое рэгулюе ход.

|| прым. ма́ятнікавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацёк, -у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

С. вады.

2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Самацёчнае арашэнне.

С. канал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

асо́бны в разн. знач. отде́льный;

назна́чыць ~нага кіраўніка́ гру́пы — назна́чить отде́льного руководи́теля гру́ппы;

зразуме́ць ~ныя сло́вы — поня́ть отде́льные слова́;

а. ход у ку́хню — отде́льный ход в ку́хню;

а. пако́й — отде́льная ко́мната;

~нае дрэ́ва — отде́льное де́рево

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разга́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да разгадаць.

2. Разм. Раздумваць, разважаць. — Нейкі тут далёкі ход задуманы, хлопцы, — мудра разгадваў Дзям’ян. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прарабі́ць, -аблю́, -о́біш, -о́біць; -о́блены; зак.

1. што. Зрабіць адтуліну ў чым-н.

П. ход у плоце.

2. што. Выканаць, зрабіць.

П. вялікую работу.

3. Тое, што і прапрацаваць (у 1 знач.).

П. усё жыццё на заводзе.

|| незак. прарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

капе́йчына, ‑ы, ж.

Разм. Пра невялікія, мізэрныя грошы. Сушчэвічаў бацька.. зямлі не араў і хлеба не сеяў, а пускаў у ход дробную капейчыну. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́нкерны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да анкера (у 1 знач.). Анкерны ход.

2. Які мае адносіны да анкера (у 2 знач.). Анкерны болт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дысгармані́чны, ‑ая, ‑ае.

З наяўнасцю дысгармоніі; бязладны, негарманічны. Дысгарманічная музыка. Дысгарманічнае спалучэнне колераў. □ Дысгарманічны ход думак ураз спыніўся на месцы, змяніў кірунак, сцішыўся, павальнеў. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)